[Tiểu Thuyết] Persuasion (Thuyết Phục) | Jane Austen

mozilla199

Chương 12

Sáng hôm sau, Anne và Henrietta thức dậy sớm hơn những người khác. Hai cô rủ nhau đi tản bộ xuống bờ biển trước giờ ăn sáng. Họ đi đến bãi cát ngắm nhìn con triều mà ngọn gió đông-nam hiu hiu đẩy vào bờ với tất cả nguồn lực bao la mà một bãi lài chịu đựng được. Hai người im lặng, thưởng thức vẻ đẹp ban mai và nét huy hoàng của biển cả, cùng đồng cảm trong niềm vui của ngọn gió hây hây mát mẻ.

Thình lình, Henrietta cất tiếng:

- À, đúng rồi, em tin rằng khí trời miền biển luôn có lợi cho sức khoẻ - chỉ trừ vài ngoại lệ. Chắc chắn nó sẽ giúp nhiều cho Tiến sĩ Shirley, sau cơn bệnh của ông mười hai tháng trước vào mùa xuân. Chính ông ấy nói rằng đến chơi Lyme một tháng còn làm cho ông khoẻ hơn là mọi thứ thuốc ông đã dùng, và rằng khi sống gần biển ông luôn cảm thấy mình trẻ lại. Bây giờ, em nghĩ thấy tiếc cho ông ấy không ở hẳn gần biển. Em nghĩ ông ấy nên rời hẳn Uppercross mà đến sống ở Lyme. Chị Anne à, chị có nghĩ thế không? Chị có đồng ý với em rằng đấy là việc tốt nhất mà ông ấy nên làm, cho cả hai ông bà Shirley? Chị biết đấy, bà ấy có anh em họ ở đây và nhiều người quen nên bà ấy sẽ được vui, và em tin chắc bà sẽ lấy làm vui khi đến ở nơi có dịch vụ y tế kề cận, trong trường hợp ông ấy lên cơn đau. Kể cũng buồn khi thấy những người tốt bụng như vợ chồng Shirley, vốn suốt đời đã làm nhiều việc tử tế, lại mỏi mòn những ngày cuối đời ở một nơi chốn như Uppercross, không giao thiệp với ai ngoại trừ gia đình ta. Em nghĩ vào giai đoạn này trong cuộc đời ông ấy và với tính cách của ông ấy thì không khó gì mà xin giáo hội ưng chuẩn. Em chỉ có băn khoăn duy nhất, là liệu có điều gì đấy thuyết phục ông không nên rời xa giáo khu của mình hay không. Ông ấy rất nghiêm túc và rất cẩn trọng về nguyên tắc; em dám nói là quá cẩn trọng. Chị Anne à, chị có nghĩ ông ấy quá cẩn trọng không? Chị có nghĩ đấy là một điểm lương tri sai lạc, khi một giáo sĩ hy sinh sức khoẻ cho nhiệm vụ mà người khác có thể làm tốt ngang bằng? Còn ở Lyme, chỉ cách không đến ba mươi ki-lô-mét, nếu ai có yêu cầu gì thì ông ấy vẫn nghe được.

Anne cười thầm đôi lần qua câu nói của Henrietta. Cô đi vào chủ đề, sẵn lòng muốn làm việc tốt bằng cách đi vào tâm tư một người con gái nghe như tâm tư của một anh trai trẻ, cho dù ở đây việc tốt nay thuộc tiêu chuẩn thấp hơn, bởi vì cô có thể nói gì được ngoài sự đồng thuận? Cô cho rằng Henrietta tỏ ra đúng lý về vụ việc, cảm thấy Tiến sĩ Shirley cần được nghỉ ngơi như cô gái nói. Cô nghĩ ông cần có một người trẻ năng động, được vị nể, để làm cha phó thường trú. Cô còn lịch sự ngụ ý rằng sẽ là lợi điểm nếu vị cha phó thường trú kết hôn.

Henrietta rất vui với lời lẽ tán đồng. Cô nói:

- Em ước gì Phu nhân Russell sống ở Uppercross và thân thiết với Tiến sĩ Shirley. Em luôn nghe Phu nhân Russell có ảnh hưởng rất lớn đối với mọi người! Em luôn xem bà là người là người có khả năng thuyết phục người khác làm bất cứ việc gì! Em sợ bà ấy, như em đã nói với chị lúc trước, em sợ bà bởi vì bà rất khôn khéo, nhưng em cũng rất tôn trọng bà và mong có một láng giềng như bà ở Uppercross.

Anne thấy ngạc nhiên lạ lùng vì ý nghĩ của Henrietta, và cũng lạ lùng vì chuyển biến của các sự kiện và mối quan tâm mới của cô gái hẳn đã làm cho cả gia đình Musgrove yêu mến cô. Tuy nhiên, cô chỉ có thời giờ trả lời chung chung về ước vọng có một phụ nữ như thế ở Uppercross rồi câu chuyện phải ngừng lại, khi cô thấy Louisa và Đại tá Wentworth đi đến. Hai người cũng tản bộ cho đến ăn sáng, nhưng rồi Louisa chợt nhớ cần phải mua một món ở cửa hàng, và rủ mọi người đi cùng cô vào thị trấn. Ai nấy đều chiều theo cô.

Khi bốn người đi đến các bậc thang từ bãi biển dẫn lên, một thanh niên cùng lúc chuẩn bị đi xuống, rồi lịch sự lùi lại để nhường lối. Bốn người bước ngang qua anh, lúc ấy Anne thoáng nhìn khuôn mặt anh và anh nhìn cô với vẻ cảm mến mà cô không thờ ơ được. Lúc này trông cô rất đẹp; những nét rất đáng yêu, rất xinh xắn; vẻ tươi trẻ của thời xuân sắc được phục hồi bởi cơn gió dịu mơn man trên làn da và bởi đôi mắt linh động cũng nhờ cơn gió. Rõ ràng là anh thanh niên (một quý ông đúng nghĩa) đã say mê cô. Đại tá Wentworth nhìn qua cô với dáng điệu cho thấy anh đang chú ý theo dõi. Anh nhìn thoáng qua cô, một thoáng nhanh trí, xem dường muốn nói: “Người đàn ông này có ấn tượng mạnh với cô; ngay cả mình, lúc này thấy lại một vẻ gì đấy đúng là Anne Elliot”.

Sau khi giúp Louisa mua sắm và đi quanh quẩn một chốc, đoàn quay về quán trọ. Sau đó, khi đi từ phòng ngủ đến nhà ăn Anne lại gặp thanh niên kia, khi anh bước ra từ phòng kế cận. Lúc trước Anne nghĩ anh cũng là khách đường xa giống như nhóm của cô, và đoán một người trông chải chuốt đang tản bộ là gia nhân của anh. Cả chủ và tớ đang để tang, hợp với ý nghĩ của cô. Bây giờ cô biết anh đang ở cùng quán trọ như nhóm cô. Cuộc gặp gỡ lần thứ hai tuy ngắn ngủi nhưng, một lần nữa chứng tỏ rằng qua cử chỉ anh nghĩ cô rất xinh, và rằng anh có tư cách rất tề chỉnh qua những lời xin lỗi đúng mực. Anh khoảng ba mươi tuổi, tuy không đẹp trai nhưng trông dễ mến. Anne muốn biết anh là ai.

Đoàn ăn sáng gần xong thì có tiếng một cỗ xe chạy đến (hầu như là cỗ xe đầu tiên họ nghe được từ khi đến Lyme), khiến cho họ bước đến khung cửa sổ nhìn ra. Đấy là xe của thanh niên kia, một cỗ xe hai bánh, nhưng chỉ chạy từ chuồng ngựa đến cổng trước; ai đấy hẳn đang chuẩn bị đi. Chính là gia nhân để tang đang đánh xe.

Khi nghe đến cỗ xe hai bánh, Charles Musgrove giật nẩy người vì muốn so sánh với cỗ xe của mình; riêng gia nhân để tang khiến cho Anne phải hiếu kỳ. Cả sáu người đều đứng xem, cho đến lúc chủ nhân cỗ xe đi ra khỏi cổng, giữa những cái cúi đầu và lời giã biệt của người trong nhà, bước lên chỗ ngồi, rồi cỗ xe chạy đi.

Lập tức Đại tá Wentworth vừa liếc nhanh qua Anne vừa kêu lên:

- Này! đấy chính là người chúng ta đi ngang qua lúc trước.

Hai cô gái nhà Musgrove đồng ý. Sau khi dõi nhìn cho đến khi cỗ xe chạy lên triền đồi, họ trở lại bàn ăn sáng. Rồi người hầu bàn đi vào. Đại ta Wentworth lập tức hỏi:

- Anh làm ơn cho biết tên của quý ông vừa ra đi được không?

- Vâng, thưa ngài, một ông Elliot, một quý ông có tài sản khá, mới đến từ Sidmouth tối qua. Chắc hẳn ông đã nghe tiếng cỗ xe trong khi ông đang ăn tối; còn bây giờ ông ấy đi Crewkherne, trên đường đến Bath và London.

- Elliot!

Nhiều người nhìn qua người kia, và nhiều người lặp lại cái tên, trước khi anh hầu bàn nói dứt, và đấy là anh nói khá nhanh.

Mary thốt lên:

- Trời đất! Đấy hẳn là anh họ chúng ta, là Elliot của chúng ta, đúng thật rồi! Charles, Anne, đúng thế phải không? Đang để tang, thấy không, đúng là anh Elliot như thế. Thật kỳ lạ! Ngụ cùng quán trọ với chúng ta! Chị Anne, có phải anh Elliot của chúng mình đấy không? Người thừa kế của bố chúng ta phải không?

Rồi cô quay sang anh bồi bàn:

- Này anh ơi, anh có nghe nói, có phải gia nhân anh ấy nói anh ấy thuộc dòng họ Kellynch không?

- Không cô ạ, anh ấy không nhắc đến dòng họ nào, nhưng nói chủ anh ấy là một quý ông rất giàu, và ngày nào đó sẽ là tòng nam tước.

Mary phán khích kêu lên:

- Đấy! Thấy rồi nhé! Như em đã nói! Người thừa kế của Ngài Walter Elliot! Em tin chắc sẽ là thế, nếu đúng là người ấy. Đấy là chi tiết mà các gia nhân anh ấy muốn lan truyền ở mọi nơi anh có mặt. Nhưng, chị Anne ạ, cứ nghĩ mà thấy kỳ lạ! Ước gì em đã nhìn anh ấy kỹ hơn. Em ước chúng mình biết được kịp lúc anh ấy là ai, để dược giới thiệu với chúng mình. Thật là tiếc nếu chúng ta không được giới thiệu với nhau! Chị có nghĩ anh ấy mang khuôn mặt dòng họ Elliot không? Em không nhìn rõ anh ấy, lúc ấy em đang nhìn hai con ngựa, nhưng em nghĩ anh ấy có vẻ gì đấy trên khuôn mặt dòng họ Elliot; em tự hỏi tại sao mình không nhận thấy huy hiệu! À, áo choàng phủ bên ngoài và che huy hiệu, đúng là thế, đáng lẽ em phải nhìn thấy. Và còn chế phục nữa; nếu gia nhân không để tang thì người ta phải biết anh qua chế phục.

mozilla199

Đại tá Wentworth nói:

- Chắp nối các tình huống rất khác thường này với nhau, chúng ta phải xem lý do cô không được giới thiệu với anh họ cô là sự sắp xếp của Ơn Trên.

Khi có thể lôi kéo sự chú ý của Mary, Anne nhỏ nhẹ cố giải thích cho em gái hiểu rằng trong nhiều năm ông bố và anh Elliot không hòa thuận nên hai bên không muốn giới thiệu với nhau.

Tuy nhiên, cùng lúc Anne thầm hài lòng vì đã gặp người anh họ, vì biết rằng người chủ tương lai của tài sản Kellynch là một quý ông đích thực, và là con người có ý thức tốt. Dù gì thì nữa cô sẽ không đề cập việc mình đã gặp anh lần thứ hai. May mắn là Mary không để ý nhiều khi đoàn đi ngang qua gần anh trong chuyến tản bộ trước đấy, nhưng em gái sẽ cảm thấy tổn thương khi biết Anne gặp anh lần nữa ở hành lang và anh cất tiếng xin lỗi rất lịch sự trong khi cô em chưa hề được gần anh. Không được, việc tiếp xúc ngắn ngủi này giữa hai anh em họ phải được hoàn toàn giữ bí mật.

Mary nói:

- Đương nhiên là lần tới khi biên thư cho Bath chị phải thuật lại việc chúng mình đã trông thấy anh Elliot. Em nghĩ bố cần được nghe về việc này, chị cần kể rõ cho ông.

Anne tránh trả lời trực tiếp, nhưng đây chính là tình huống mà cô thấy không những không cần thiết phải thông báo, mà còn phải giữ kín. Cô biết nhiều năm ông bố đã cảm thấy xúc phạm và cô nghĩ Elizabeth cũng có phần bị xúc phạm; chắc chắn là ý tưởng của anh Elliot gây tổn thương cho cả hai. Mary không bao giờ biên thư cho Bath; tất cả việc thư từ chậm chạp và đáng chán với Elizabeth đều do Anne đảm trách.

Bữa ăn sáng vừa xong không lâu thì vợ chồng Đại tá Harville và Đại tá Benwick đã đến để dẫn đoàn đi tản bộ lần cuối quanh Lyme. Đoàn phải lên đường trở về Uppercross lúc một giờ, và trong thời gian này tất cả nên cùng nhau đi ngoạn cảnh ngoài trời càng nhiều càng tốt.

Ngay khi tất cả bước ra đường, Anne thấy Đại tá Benwick đi kế bên mình. Cuộc chuyện trò vào buổi tối hôm trước đã không làm cho anh ngại tiếp xúc với cô lần nữa. Hai người đi bên nhau một lúc, chuyện trò như lúc trước về tác giả Scott và Ngài Byron, mà vẫn không thể nghĩ ra chính xác tác giả nào hay hơn, cho đến lúc vị trí trong nhóm thay đổi, và thay vì Đại tá Benwick, bây giờ là Đại tá Harville đi bên cạnh cô.

Anh nói giọng nhỏ nhẹ:

- Cô Elliot ạ, cô đã làm tốt khi khiến cho cái anh tội nghiệp ấy trò chuyện nhiều đến thế. Tôi ước gì anh ấy có người bầu bạn như cô thường hơn. Cô biết đấy, sống khép kín như anh thì không tốt, nhưng liệu hai vợ chúng tôi có thể làm gì được! Chúng tôi không thể sống rời xa nhau.

Anne nói:

- Đúng, tôi tin như thế mãi thì không được, nhưng theo thời gian, có lẽ… chúng ta đều biết thời gian làm được gì trong mỗi tình cảnh đau khổ, và Đại tá Harville ạ, anh cần nhớ rằng bạn anh là một người trẻ chỉ mới để tang từ mùa hè rồi, theo tôi được biết.

- Đúng thật là thế (anh thở dài), chỉ mới tháng Sáu.

- Có lẽ lúc đó anh ấy chưa được biết ngay.

-Chỉ đến đầu Tháng Tám mới được biết, khi anh ấy từ Cape trở về nhà, vừa kịp bước lên chiếc Grappler. Lúc ấy tôi đang ở Plymouth, sốt ruột mong nhận được tin anh ấy. Anh gửi thư cho tôi, nhưng chiếc Grappler được lệnh đi về Portsmouth. Tin tức phải đi theo anh ấy, nhưng ai làm được việc này? Tôi không làm được. Nếu không thì tôi đã vội đến. Không ai làm được việc ấy, ngoại trừ anh bạn tốt bụng này (chỉ qua Đại tá Wentworth). Chiếc Laconia chỉ mới về đến căn cứ Plymouth tuần trước; không có vấn đề sẽ lại ra khơi sớm. Anh ấy đánh liều xin đi Portsmouth, lập tức chèo thuyền đi ngay ra chiếc Grappler, và suốt một tuần luôn ở bên cạnh người bạn khốn khổ. Anh ấy đã làm thế, mà không ai khác giúp được James tội nghiệp. Cô Elliot ạ, cô có thể nghĩ ra anh ấy thân thương thế nào đối với chúng tôi.

Anne thật sự nghĩ chính xác về việc này, và trả lời theo cách cô nghĩ hoặc theo cách anh chịu đựng được, bởi vì anh bị xúc động mạnh khi nói lại chuyện này. Khi cất tiếng lại thì anh đã hoàn toàn đổi khác.

Cô Harville nhận xét chồng mình đã đi bộ nhiều rồi, nên quyết định quay trở về nhà; đoàn sẽ giã biệt hai người ở cửa nhà rồi ra về. Theo tính toán thì chỉ có thời gian như thế. Nhưng khi đến gần Cobb, đoàn đều muốn đi dạo thêm ở đây, và Louisa nghĩ chỉ mất thêm mười lăm phút vốn không khác biệt là bao. Thế là sau những lời giã biệt lích sự, những lời mời và hứa hẹn, đoàn chia tay với vợ chồng Harville ở cửa nhà hai người. Chỉ còn Đại tá Benwick, người muốn tháp tùng đến chặng cuối để chia tay ở Cobb.

Anne lại thấy Đại tá Benwick đi kế bên mình. Cả hai lại bàn luận về “biển xanh thẳm”[28] trong tác phẩm của Ngài Byron, và cô lấy làm vui mà tỏ lộ sự quan tâm đến anh chàng càng nhiều càng tốt. Chẳng bao lâu, sự quan tâm tất yếu chuyển theo chiều hướng khác.

Trời lộng gió trên khu vực cao ở Cobb khiến cho các cô không thích, và đoàn đồng ý đi xuống các bậc thang đến khu vực thấp hơn. Tất cả đều hài lòng mà im lặng, và cẩn thận bước xuống các bậc thang, ngoại trừ Louisa; cô muốn được Đại táWentworth giang tay đỡ cô nhảy xuống. Trong suốt các buổi đi dạo bên nhau, anh đã đỡ cô nhảy xuống các bậc thang, tạo cảm giác khiến cho cô lấy làm vui. Đến đây, mặt đất quá cứng đối với hai bàn chân cô khiến cho anh ngần ngại, nhưng anh vẫn đỡ cho cô nhảy. Cô nhảy xuống an toàn, rồi để cho thấy mình thích thú, lập tức chạy lên các bậc thang cho anh đỡ cô nhảy xuống lần nữa. Anh khuyên cô không nên làm thế vì nghĩ khoảng cách giữa các bậc thang là quá cao; nhưng không, cô không chịu nghe theo, mà còn mỉm cười nói “Tôi nhất quyết làm nữa”. Anh giang hai tay ra. Cô đón bắt quá hấp tấp trong nửa tích tắc, rồi rơi xuống, và nằm lịm! Không thấy vết thương, không có máu, không thấy vết trầy sướt, gương mặt trông như đã chết. Khoảnh khắc kinh hoàng đối với mọi người vây quanh!

Đại tá Wentworth đỡ cô dậy, quỳ gối bên cô trong vòng tay anh, nhìn cô với da mặt nhợt nhạt như da mặt cô, im lặng trong nỗi đau. Mary thét lên: “Cô ấy chết rồi! chết rồi!”, bấu víu lấy chồng cô, khiến cho anh chồng đang kinh hãi phải bất động. Trong khoảnh khắc kế tiếp, Henrietta cũng nghĩ thế, cũng mất hết cảm nhận và có thể ngã xuống các bậc thang nếu không nhờ Đại tá Benwick và Anne níu lấy và đỡ cho cô đứng vững.

Trong nỗi tuyệt vọng, như thế đã mất tất cả sức lực, Đại tá Wentworth:

- Có ai giúp tôi được không?

Anne kêu với Đại tá Benwick:

- Đến giúp anh ấy, giúp anh ấy, đến giúp anh ấy đi. Tôi có thể tự đứng vững. Để tự tôi, đến giúp anh ấy. Chà sát tay cô ấy, chà sát thái dương cô ấy; có muối[29] ở đây, lấy đi, lấy đi.

Đại tá Benwick tuân lời, cùng lúc Charles gỡ tay cô vợ ra, cả hai người đến bên Đại tá Wentworth. Rồi Louisa được nâng lên, làm mọi việc như Ann đã nói, nhưng không có kết quả, trong khi Đại tá Wentworth lảo đảo đứng dựa vào bức tường, đau khổ kêu lên:

- Trời ơi! Khổ cho cha mẹ cô!

Anne nói:

- Tìm bác sĩ!

Anh bắt lấy lời cô như thể vừa thức tỉnh, và chỉ nói:

- Đúng, đúng, cần có bác sĩ vào lúc này.

Rồi anh chạy đi, nhưng Anne vội nói:

- Đại tá Benwick, có phải Đại tá Benwick thì tốt hơn không? Anh ấy biết tìm bác sĩ ở đâu.

Những người còn có thể suy nghĩ nhận ra ý tưởng đúng, và trong một khoảnh khắc (tất cả diễn ra rất nhanh), Đại tá Benwick giao thân người trông như xác chết lại cho người anh Charles, rồi nhanh chóng đi vào thị trấn.

Khó nói ai trong ba người còn tỉnh táo cảm thấy khổ sở nhất: Đại tá Wentworth, Anne hay Charles – vốn là người anh rất giàu tình cảm, ôm lấy Louisa trong tiếng nấc, và chỉ quay mặt khỏi em gái để nhìn người khác trong trạng mất cảm giác hoặc để thấy cô vợ đang hoảng loạn kêu gọi anh đến giúp mà anh không giúp được.

Anne vẫn còn đủ nghị lực và suy nghĩ theo bản năng, lo chăm sóc Henrietta, rồi cố trấn an những người khác, xoa dịu Mary, động viên Charles, và cố ổn định tinh thần của Đại tá Wentworth. Có vẻ như cả hai trông cậy vào cô để cho ý kiến.

Charles kêu lên:

- Anne, Anne, kế tiếp phải làm gì? Trời ơi, phải làm gì đây?

Ánh mắt của Đại tá Wentworth cũng hướng đến cô.

- Mang cô ấy về quán trọ thì tốt hơn không? Vâng, tôi nghĩ thế: nhẹ nhàng mang cô ấy về quán trọ.

Đại tá Wentworth có phần hoàn hồn:

- Vâng, vâng, về quán trọ.

Sốt sắng muốn làm việc gì đấy, anh nói tiếp:

- Để tôi bế cô ấy. Musgrove, anh lo cho những người khác.

mozilla199

Đến lúc này, những công nhân và thuyền viên quanh Cobb đã nghe tin về tai nạn, và nhiều người đổ xô đến, mong giúp ích nếu được yêu cầu. Ít nhất họ có dịp được trông thấy một phụ nữ chết – không, đúng ra so với lúc đầu được loan báo. Tuy có phần nào trấn tĩnh lại, Henrietta vẫn còn rất yếu ớt. Anne dìu cô và Charles dìu vợ mình với những cảm xúc không thể nói thành lời, họ bước trở lại đoạn đường mà gần đây, rất gần đây, họ đã tung tăng đi qua.

Đoàn chưa đi khỏi Cobb thì vợ chồng Harville đã đến. Hai người đã trông thấy Đại tá Benwick chạy như bay qua trước nhà với vẻ mặt cho thấy có chuyện không hay xảy ra, thế là hai vợ chồng đi ngay, vừa nhận thông tin vừa chỉ lối khi hai bên gặp nhau. Tuy bị sốc, Đại tá Harville vẫn giữ vững lý trí và tinh thần để tỏ ra hữu dụng; và ánh mắt trao đổi giữa hai vợ chồng đã quyết định phải làm gì. Phải mang nạn nhân đến nhà hai người; tất cả phải đến và chờ bác sĩ đến đấy. Hai vợ chồng không muốn nghe lời bàn ra tán vào: mọi người làm theo lời, cùng đến nhà hai người. Cô Harville để nghị mang Louisa lên lầu để nằm nghỉ trên giường cô, trong khi đó chồng cô chăm sóc và trấn an những người còn lại.

Louisa mở mắt một lần rồi nhắm lại mà chưa hồi tỉnh hẳn. Tuy nhiên, cô đã cho thấy dấu hiệu của sự sống và cũng giúp ích cho chị mình. Mặc dù hoàn toàn không thể ở cùng phòng với Louisa, Henrietta được giữ để không ngất đi nữa do thất vọng và sợ hãi. Mary cũng tĩnh tâm trở lại.

Vị bác sĩ đến nhanh hơn mọi người nghĩ. Ai nấy đều cực kỳ lo lắng trong khi ông thăm bệnh, nhưng ông tỏ ra không tuyệt vọng. Đầu nạn nhân bị chấn động mạnh, nhưng ông đã thấy những vết thương nặng hơn mà vẫn hồi phục, thế nên ông không tuyệt vọng, mà còn vui vẻ ăn nói.

Anne nghĩ mình sẽ không bao giờ quên giọng nói và ánh mắt của Đại tá Wentworth, cùng với lời “Tạ ơn Trời!” mà anh thốt ra. Cô cũng sẽ không quên hình ảnh của anh sau đấy, khi anh đứng gần chiếc bàn, hai tay khoanh lại che giấu khuôn mặt như thể bị chi phối bởi những cảm xúc lẫn lộn trong tâm hồn mà anh đang cố gắng trấn áp bằng cách cầu nguyện và suy ngẫm.

Tay chân của Louisa đã cử động lại. Không có thương tích ở đầu.

Bây giờ cả đoàn cần xem xét tốt nhất phải làm gì trong hoàn cảnh này. Bây giờ đoàn có thể trao đổi với nhau. Mọi người tin rằng Louisa phải tiếp tục dưỡng thương ở đây, cho dù các bạn cô cảm thấy bứt rứt vì làm phiền vợ chồng Harville. Không thể nào di chuyển cô. Vợ chồng Harville làm cho mọi ý kiến băn khoăn im bặt, và cũng không muốn nghe làm cảm ơn. Hai người đã tiên liệu mà sắp xếp mọi chuyện trước khi những người kia định thần trở lại. Đại tá Benwick sẽ nhường phòng của anh và đi tìm một chiếc giường khác ở đâu đấy; mọi chuyện đều đã được giải quyết ổn thỏa. Đoàn khách chỉ còn lo lắng ngôi nhà không thể chứa thêm người, nhưng có ý kiến “cho bọn trẻ ngủ trong phòng người hầu, hoặc trải một tấm đệm ở đâu đấy”, thế là không có lý do e ngại thêm chổ cho hai, ba người nếu khách muốn ở lại. Còn về phần cô Musgrove thì khách không lo ngại gì mà giao luôn cho cô Harville chăm sóc. Cô là một y tá có kinh nghiệm, còn người hầu cho bọn trẻ - đã ở lâu năm với cô và đi theo cô khắp nơi – sẽ là người chăm sóc thứ hai. Với hai người này, nạn nhân sẽ không thiếu sự chăm sóc cả đêm lẫn ngày. Tất cả chi tiết này được nói ra với sự thật và lòng thành khẩn mà đoàn khách không thể chối từ.

Charles, Henrietta, và Đại tá Wentworth bàn bạc với nhau, và lúc đầu chỉ trao đổi những điều hoang mang và kinh hãi. Ba người nói về “Uppercross, cần có ai đấy trở về Uppercross; phải báo tin; làm thế nào báo tin cho ông bà Musgrove; trời đã gần trưa, đáng lẽ đã quay về một tiếng đồng hồ trước; muộn thế này là không được.” Lúc đầu, ba người không thể nói gì hơn là những câu than vãn như thể. Nhưng sau một lúc, Đại tá Wentworth cố trấn tĩnh lại mà nói:

- Chúng ta phải quyết định mà đừng để phí phút nào nữa. Mỗi phút đều đáng giá. Một người phải quyết định trở về Uppercross ngay. Musgrove, hoặc anh hoặc tôi phải trở về.”

Charles đồng ý một người phải trở về, nhưng cho biết mình không thể về. Anh sẽ không làm phiền nhiễu vợ chồng Harville, nhưng không muốn để lại em gái trong tình trạng như thế. Đến đây thì mọi người đồng ý, và lúc đầu, Henrietta tuyên bố theo cùng cách thức. Nhưng rồi cô được thuyết phục suy nghĩ cách khác. Cô mà là hữu dụng khi ở lại! Chính cô đã không thể ở trong phòng Louisa hoặc nhìn đến Louisa vì quá lo sợ đến mức trở nên vô dụng! Cô bắt buộc phải nhìn nhận mình không hữu dụng nhưng vẫn không muốn đi. Cuối cùng, cảm động khi nghĩ đến cha mẹ mình, cô chịu thua; cô đồng ý, cô nôn nóng trở về nhà.

Kế hoạch là như thế khi Anne từ trong phòng Louisa im lặng bước xuống. Cô đã nghe cuộc tranh luận vì cánh cửa được để mở ra hành lang.

Đại tá Wentworth:

- Musgrove à, thế thì ta đã quyết định xong xuôi là anh ở lại, còn tôi sẽ đưa em gái anh về nhà. Về phần những người còn lại, giống như những người khác, nếu cần người ở lại để phụ giúp cô Harville thì tôi nghĩ chỉ cần một người. Dĩ nhiên là cô Charles Musgrove muốn trở với các con; nhưng Anne cần ở lại vì không có ai thích hợp hơn, hữu dụng hơn là Anne.

Cô dừng lại một khoảnh khắc để định thần với sự xúc động khi nghe nói đến mình như thế. Hai người kia đồng ý với anh, và rồi cô xuất hiện.

Anh quay sang cô, nói với giọng vừa nồng ấm vừa dịu dàng:

- Cô sẽ ở lại, tôi mong thế. Cô sẽ ở lại và chăm sóc cô ấy.

Có vẻ như giọng nói của anh phục hồi lại một phần quá khứ. Cô đỏ bừng mặt; anh trấn tĩnh lại rồi quay mặt đi. Cô tỏ ý mình rất sẵn lòng ở lại, nói đấy chính là điều cô đang nghĩ và muốn được mọi người đồng ý. Chỉ cần một chiếc giường đặt trong phòng của Louisa là đủ, nếu cô Harville đồng ý.

Chỉ cần một việc nữa, thế là tất cả được thu xếp xong xuôi. Tuy rằng họ muốn báo tin trước cho ông bà Musgrove với chút ít trễ hạn, nhưng thời gian cho các con ngựa của Uppercross trở về là quá lâu và gây căng thẳng thêm. Đại tá Wentworth đề nghị - và Charles Musgrove đồng ý – rằng anh đi bằng cỗ xe bốn bánh của quán trọ thì tốt hơn, để cỗ xe ngựa hai bánh của ông Musgrove trở về nhà sáng hôm sau. Như thế càng có thêm lợi điểm là đưa tin về tình trạng của Louisa tối hôm trước.

Đại tá Wentworth vội vã chuẩn bị các bước về phần mình, tiếp theo là hai phụ nữ. Nhưng khi báo cho Mary về kế hoạch, tình trạng bình yên chấm dứt. Cô tỏ ra khổ sở, phản đối kịch liệt, than phiền mình bị đối xử bất công khi cô chứ không phải Anne trở về; Anne không là gì đối Louisa trong khi cô là chị dâu nên cô phải là người đúng lý nhất ở lại thay cho Henrietta! Tại sao cô không hữu dụng bằng Anne kia chứ! Mà lại trở về nhà không có Charles, không có chồng đi cùng! Không, như vậy là chẳng tử tế gì cả. Cô nói dông dài khiến anh chồng không chịu nổi, và khi anh đã chịu thua thì không ai khác có thể cưỡng lại và giúp được. Điều không tránh khỏi là Mary thế vào chỗ Anne.

Anne chưa bao giờ chấp nhận luận cứ ganh tị và vô lý của Mary một cách miễn cưỡng hơn thế, nhưng đành phải chịu. Họ chuẩn bị đi; Charles chăm sóc em gái, còn Đại tá Benwick kề cận hỗ trợ cô. Trong khi họ đang hối hả chuẩn bị, Anne suy ngẫm về những tình huống nhỏ đã xảy ra ở cùng những địa điểm sáng nay. Cô đã nghe kế hoạch của Henrietta về việc Tiến sĩ Shirley rời Uppercross; sau đấy là lần đầu tiên cô trông thấy anh Elliot, để rồi khoảnh khắc ấy nhường chỗ cho Louisa và những người bị lôi cuốn lo cho an nguy của cô này.

Đại tá Benwick quan tâm đến cô tận tình nhất, và khi mọi người đoàn kết với nhau trong lo lắng, cô càng cảm nhận thiện ý nơi anh, và thấy vui trong ý nghĩ có lẽ việc này là cơ hội cho anh và cô quen biết nhau thêm.

Đại tá Wentworth đang trông chừng cho họ; cỗ xe và bốn người đang chờ ở phần đường dưới thấp. Nhưng anh tở vẻ ngạc nhiên và hoang mang vì việc em gái thế chỗ cô chị; sự thay đổi của nét mặt anh, nỗi kinh ngạc, xúc cảm được thể hiện rồi được trấn áp mà Charles lắng nghe, rồi anh đành phải chấp nhận Anne trở về, hoặc ít nhất anh cho cô biết cô được đánh giá cao chỉ ở chỗ hữu dụng cho Louisa.

Anne cố tỏ ra bình thản và tỏ ra công tâm. Không ganh đua cảm nghĩ của một Emma đối với Henry[30] của cô này, vì anh mà cô đã có thể chăm sóc Louisa với sự sốt sắng vượt quá tình cảm; và cô mong anh sẽ không thiếu công tâm lâu để nghĩ cô từ chối một cách không cần thiết bổn phận đối với một người bạn.

Cô đã bước lên cỗ xe. Anh đã đưa tay đỡ hai cô lên rồi ngồi giữa hai người. Theo cách ấy, trong những tình huống đầy ngạc nhiên và xúc động này, cô rời xa Lyme. Cô không đoán trước được thời khắc dài sẽ trôi qua ra sao, cách cư xử của anh và cô sẽ chịu ảnh hưởng ra sao, quan hệ giữa hai người sẽ ra sao. Tuy nhiên, mọi sự kiện đều diễn ra một cách tự nhiên. Anh quan tâm đến Henrietta nhưng luôn quay sang cô; và mỗi khi anh cất tiếng thì luôn tỏ ra ủng hộ những hy vọng của cô và nâng đỡ tinh thần cô. Nói chung, lời lẽ và cử chỉ của anh luôn cố tỏ ra trầm tĩnh. Anh có chủ ý tránh cho Henrietta dao động. Chỉ một lần, khi cô than thở về việc tản bộ thiếu suy xét và không may ở Cobb, cho rằng ước gì đã có suy nghĩ trước, thì anh thốt lên, như thể hoàn toàn mất tự chủ:

- Đừng nói về việc này, đừng nói. Trời đất! nói là tôi đã không hết mình với cô ấy vào thời khắc nguy hiểm! Tôi đã làm hết sức mình. Đã cố thiết tha và cả quyết! Ôi, Louisa thương mến!

Anne tự hỏi liệu bây giờ anh đã nghĩ ra chưa, để xem lại ý kiến trước đây của anh về cách diễn đạt và lợi điểm của tính cách kiên định là đúng lý hay không; và liệu anh có nhận ra rằng giống như những phẩm chất khác của tinh thần, tính kiên định phải có sự cân xứng và giới hạn. Cô nghĩ anh hẳn cảm nhận rằng một tố chất chịu chấp nhận cho người khác thuyết phục thì đôi lúc mang đến hạnh phúc ngang bằng với cá tính kiên định.

Cỗ xe chạy nhanh. Anne ngạc nhiên nhận ra cùng những ngọn đồi và quang cảnh sớm đến thế. Tốc độ di chuyển cộng thêm nỗi e sợ về hồi kết làm cho con đường có vẻ như chỉ dài bằng nửa so với ngày trước. Tuy nhiên, lúc trời tối cỗ xe mới đến gần Uppercross. Trong một lúc, ba người hoàn toàn im lặng. Henrietta dựa vào một góc, với tấm khăn choàng phủ qua mặt tỏ ý như cô muốn ngủ.

Khi cỗ xe đang đi lên ngọn đồi cuối cùng, với giọng nhỏ nhẹ và thận trọng Đại tá Wentworth nói với Anne:

- Tôi đang suy nghĩ ta nên làm thế nào là tốt nhất. Cô ấy không nên xuất hiện đầu tiên. Cô ấy sẽ không chịu nổi. Tôi đang nghĩ nên chăng cô nán lại trên xe với cô ấy, trong khi tôi khi vào báo tin cho ông bà Musgrove. Cô nghĩ đấy là kế hoạch ổn hay không?

Cô nghĩ thế. Anh thỏa nguyện, không nói gì thêm. Nhưng cô vui, rất vui, vì anh đã hỏi ý kiến mình, như là chứng cứ cho tình thân ái và cho thấy anh tôn trọng sự suy xét của cô. Và khi việc này trở thành một chứng cứ chia tay thì ý nghĩa vẫn không suy giảm.

Sau khi đã làm xong việc khổ tâm là thông báo ở Uppercross, đã thấy ông bố bà mẹ tỏ ra trấn tĩnh theo cách anh mong mỏi và cô con gái đã trở về nhà, anh cho biết ý định là quay lại Lyme trên cùng cỗ xe. Sau khi các con ngựa đã được nghỉ ngơi và ăn uống, anh lên đường.

mozilla199

Chương 13

Thời gian còn lại của Anne ở Uppercross, chỉ có hai ngày, được dành cho Đại Biệt thự. Cô lấy làm mãn nguyện thấy mình rất hữu dụng ở đây, vừa làm người bầu bạn vừa trợ giúp những việc sắp xếp cho tương lai mà hai ông bà Musgrove trong cơn lo lắng khó làm được.

Sáng hôm sau, có tin từ Lyme đưa về. Tình trạng của Louisa vẫn như cũ. Không có triệu chứng nặng hơn hôm trước. Ít tiếng đồng hồ sau, Charles trở về mang theo thêm tin tức. Anh tỏ ra vui vẻ có chừng mực. Không hy vọng có sự bình phục nhanh, nhưng mọi việc đều diễn tiến thuận lợi theo tính chất của tai nạn. Nói về gia đình Harville, có vẻ như anh không lấy làm mãn nguyện với lòng tốt của hai người, đặc biệt đối với việc chăm sóc cô Harville. Anh kể rằng cô ấy không để cho Mary làm gì cả. Đêm hôm qua, anh và Mary được thuyết phục về nghỉ sớm ở quán trọ. Sáng hôm nay, Mary lại trở nên cuồng loạn. Khi anh đi, cô đang đi dạo với Đại tá Benwick, và anh mong việc này sẽ giúp cho cô dịu lại. Anh đã mong cô giúp ích, nhưng sự thật là cô Harville không chừa lại việc gì cho ai làm.

Charles định trở lại Lyme chiều cùng ngày. Cha anh muốn đi cùng nhưng các phụ nữ không đồng ý, vì làm như thế gây thêm phiền toái cho những người khác và khiến cho ông càng thêm lo lắng. Thế nên gia đình vạch ra một kế hoạch hay hơn: điều một cỗ xe hai bánh từ Crewkherne, và Charles dẫn về một người già giữ trẻ cho gia đình, người đã nuôi nấng tất cả bon trẻ cho đến ngày đứa út Harry đi học. Bà này đang sống trong nhà nuôi trẻ trống vắng để mạng vá bít tất và băng bó mọi vết thương bà được phép đến gần, vì thế bây giờ bà rất vui được phép đi chăm sóc cho cô Louisa yêu dấu. Đã có ước mong mơ hồ được trình bày với Mary và Henrietta là đưa Sarah đi đến đấy; nhưng nếu không có Anne thì khó giải quyết việc này chóng vánh như thế.

Ngày kế, gia đình hàm ơn Charles Hayter vì mọi thông tin chi tiết về Louisa, vốn thiết yếu phải nhận được hai mươi tư tiếng đồng hồ. Anh đã tình nguyện đi Lyme, và tin tức anh gửi về vẫn còn phấn khởi. Các khoảng thời gian nạn nhân tỉnh lại được tin là dài hơn. Mọi tin báo phù hợp với thông tin của Đại tá Wentworth ở Lyme.

Ngày hôm sau Anne sẽ từ giã gia đình, việc mà họ lấy làm buồn. Họ làm được gì nếu không có cô? Họ chỉ biết khốn khổ an ủi nhau. Nhiều lời trao đổi qua lại theo chiều hướng như thế, đến nỗi Anne nghĩ mình không thể làm gì tốt hơn là truyền cho gia đình ước muốn thầm kín của mình, và khuyến dụ tất cả họ cùng đi Lyme lập tức: Cô không gặp khó khăn gì; chẳng bao lâu họ quyết định sẽ đi ngày mai, ngụ ở quán trọ hoặc thuê nơi ăn ở tạm thời tùy ý, và lưu lại cho đến khi Louisa yêu dấu có thể di chuyển. Họ sẽ không làm phiền những người tốt bụng ở bên cạnh con gái; ít nhất họ có thể đỡ đần cô Harville để trông nom con cái cô. Họ thấy vui vẻ quyết định này, nên Anne vui theo do những gì mình đã làm. Cô nghĩ cách tốt nhất giúp đỡ họ trong buổi sáng cuối cùng ở Uppercross là phụ giúp các bước chuẩn bị rồi tiễn họ đi sớm, cho dù cô sẽ phải ở lại với cảnh cô đơn trong ngôi nhà.

Ngoại trừ bọn trẻ trong nhà, cô là người cuối cùng, cô chính là người cuối cùng, người duy nhất còn lại lấp đầy và làm sinh động cả hai ngôi nhà, trong số tất cả những người đã tạo cho Uppercross tính cách vui tươi. Quả là vài ngày tạo ra sự thay đổi!

Khi Louisa bình phục thì mọi việc sẽ trở lại tốt đẹp như cũ. Hơn thế nữa, hạnh phúc ngày xưa sẽ được phục hồi. Không thể nào còn nghi ngờ, tâm trí Anne không nghi ngờ gì cả, về những gì sẽ diễn ra sau sự phục hồi. Trong vài tháng tới đây, gian phòng bây giờ đang trống vắng chỉ có cô âm thầm suy tư sẽ lại đầy ắp với hạnh phúc và phấn khởi, tất cả những gì sáng chói trong tình yêu tràn đầy, tất cả theo cung cách của Anne Elliot!

Một tiếng đồng hồ nhàn nhã với những suy tưởng như thế, vào một ngày Tháng Mười Một u ám, một cơn mưa nặng hạt hầu như xóa nhòa mọi cảnh vật nhìn từ khung cửa sổ, là đủ để đón mừng tiếng cỗ xe của Phu nhân Russell. Tuy thế, dù cô muốn ra đi, con tim cô vẫn không khỏi buồn rầu khi giã từ Đại Biệt thự hoặc Biệt thự Uppercross, với những hàng hiên u tối, ẩm ướt và thiếu thoải mái, hoặc thậm chí khi nhìn qua tấm kính lờ mờ những khu nhà cho thuê khiêm tốn cuối cùng của ngôi làng. Nhiều cảnh tượng đã diễn ra khiến cho Uppercross trở nên trân quý. Nơi chốn đã khắc ghi nhiều điều: cảm xúc một thời đau đớn nhưng bây giờ đã nguôi ngoai, vài thời khắc mủi lòng, hơi hướng của tình thân ái và hòa giải. Tất cả không bao giờ diễn ra nữa, nhưng luôn thân thương. Cô để lại tất cả sau lưng, tất cả ngoại trừ hoài niệm về những điều này.

Từ khi Phu nhân Russell rời đi vào Tháng Chín, Anne chưa bao giờ bước trở lại vào Dinh thự Kellynch. Không cần thiết phải làm thế, và khi có một ít cơ hội đi đến Dinh thự Kellynch, cô đều tìm cách tránh né. Buổi đầu tiên cô quay về là đảm nhiệm lại vai trò của mình trong những gian phòng hiện đại và thanh lịch của ngôi nhà, và để làm vui mắt bà chủ.

Có lo lắng pha niềm vui khi Anne gặp lại Phu nhân Russell. Cô biết ai đã lui tới thường xuyên ở Uppercross. Điều may mắn là hoặc cô trong khá hơn qua khổ người và dáng vẻ, hoặc Phu nhân Russell tưởng tượng ra thế; và khi nghe lời tán dương của bà, Anne thấy vui khi nhớ đến lòng ngưỡng mộ thầm lặng của người anh họ, và hy vọng cô sẽ được ban phúc với một mùa xuân thứ hai của tuổi trẻ và vóc dáng.

Khi hai người trò chuyện, cô cảm nhận một thay đổi nào đấy trong tâm tưởng. Những vụ việc đã chiếm đầy còn tim cô khi xa rời Dinh thự Kellynch và qua đấy cô cảm thấy bị xem nhẹ và bắt buộc phải chịu cảnh ngột ngạt ở gia đình Musgrove, thì giờ đây chỉ là mối quan tâm thứ yếu. Lúc sau này, thậm chí cô không nhận được tin tức từ ông bố và cô chị ở Bath; những vấn đề của hai người chìm lấp dưới những vụ việc của Biệt thự Uppercross. Phu nhân Russell lại đề cập đến những hy vọng và quan ngại trước đây, cho biết bà hài lòng đối với ngôi nhà ở Khu phố Camden mà hai người vào cư ngụ, và lấy làm tiếc là chị Clay vẫn còn ở chung nhà. Anne lấy làm xấu hổ vì mình đang quan tâm hơn về Lyme và Louisa Musgrove và những người quen biết ở đấy; quan tâm hơn về ngôi nhà cùng tình thân hữu của gia đình Harville và Đại tá Benwick, trong khi cô ít để ý đến nhà ông bố ở Khu phố Camden hoặc đến việc chị cô thân cận với chị Clay. Khi gặp lại Phu nhân Russell, cô bắt buộc phải tỏ ra quan tâm ngang bằng đến những sự việc mà theo lẽ tự nhiên phải là quan trọng đối với cô.

Khi bàn đến một việc khác, khởi đầu có một ít ngượng nghịu. Hai người phải nói đến tai nạn ở Lyme. Ngày hôm trước, khi Phu nhân Russell vừa đến được năm phút thì bà đã nghe kể toàn bộ câu chuyện, nhưng bà vẫn muốn hỏi han, vẫn phải tỏ ra tiếc về hành động bất cẩn, than thở về hậu quả, rồi cả hai phải nhắc đến tên Đại tá Wentworth. Anne nhận ra mình ăn nói không được lưu loát như Phu nhân Russell. Cô không thể nói ra tên anh, và không dám nhìn thẳng vào mắt Phu nhân, cho đến khi cô tìm cách thiết thực là kể vắn tắt việc cô nghĩ anh và Louisa đang có mối quan hệ. Khi nói đến việc này thì cô không còn thấy khổ sở vì nhắc đến tên anh nữa.

mozilla199

Phu nhân Russell chỉ trầm tĩnh lắng nghe rồi chúc hai người được hạnh phúc, nhưng về nội tâm, con tim bà rộn lên niềm vui pha tức giận, nỗi khinh thường pha hả dạ, rằng người đàn ông ở tuổi hai mươi ba đã thấu hiểu giá trị nào đấy ở một người như Anne Elizabeth, thế mà tám năm sau lại mê một người như Louisa Musgrove.

Ba, bốn ngày đầu tiên trôi qua trong tĩnh lặng, không có chuyện gì đáng nói ngoại trừ một, hai tin tức từ Lyme đến tai Anne mà cô không biết đưa về bằng cách nào, cho biết Louisa đã bình phục đáng kể. Cuối thời gian này, Phu nhân Russell không còn giữ kẽ: lời đe dọa nhẹ nhàng của bà trong quá khứ đã trở nên quyết đoán hơn. Bà nói:

- Tôi phải đến gặp bà Croft; tôi thật sự phải gặp bà ấy sớm. Anne à, cô có đủ can đảm đi theo tôi đến nhà ấy không? Đây sẽ là sự thử thách cho hai chúng ta.

Anne không muốn tránh né. Ngược lại, cô nói lên suy nghĩ của mình:

- Tôi nghĩ bà sẽ là người chịu ảnh hưởng nặng hơn; bà có cảm nghĩ kiên định hơn tôi. Trong thời gian ở lại đây, tôi đã quen dần với cung cách của hai vợ chồng.

Đáng lẽ cô có thể nói thêm về chuyện này, vì lẽ cô có cảm tưởng tốt về ông bà Croft và nghĩ bố mình đã rất may mắn mà có người thuê nhà như hai người, cho dù việc này gây tiếc nuối và xấu hổ tuy là cần thiết. Lương tri của cô khiến cho cô nghĩ rằng người rời đi không xứng đáng ở lại, và Dinh thự Kellynch đã được trao vào tay tốt hơn tay chủ nhân. Ý tưởng này chắc chắn là gây đau đớn; một thứ ý tưởng tàn nhẫn, nhưng sẽ tránh đau khổ cho Phu nhân Russell khi bà bước vào lại ngôi nhà và trở về những gian phòng thân thương.

Trong những thời khắc như thế, Anne không có can đảm thầm nói với chính mình: “Đáng lẽ những gian phòng ấy phải thuộc về gia đình mình. Ôi, thế mà mục đích bị sai lạc làm sao! Người chiếm dụng chẳng xứng đáng gì! Một gia đình có gốc gác lâu đời phải ra đi! Những người lạ mặt vào thế chỗ!” Cô không thể nói thế trừ phi nghĩ đến bà mẹ, và khi nhớ đến nơi chốn bà thường ngồi chủ trì công việc, thì không ngôn từ nào tả được tiếng thở dài của cô.

Mỗi khi gặp gỡ, bà Croft luôn tỏ ra lịch sự khiến cho cô vui mà nghĩ mình được bà yêu mến. Vào dịp này, tiếp đón cô trong ngôi nhà ấy, bà càng tỏ ra ân cần đặc biệt.

Chẳng bao lâu, hai bà nói về tai nạn đau buồn ở Lyme, và khi so sánh các thông tin về nạn nhân, cỏ vẻ như mỗi bà nhận được tin tức vào cùng thời điểm sáng hôm qua. Đại tá Wentworth đã đến Dinh thự Kellynch hôm qua (lần đầu tiên kể từ khi tai nạn xảy ra), giúp Anne nhận thông tin mới nhất mà cô đã không thể truy nguồn gốc từ đâu, đã lưu lại vài tiếng đồng hồ rồi đi Lyme, và hiện chưa có ý định rời khỏi Lyme nữa. Cô được biết anh đã hỏi han về cô; anh mong cô Elliot sẽ không bị ảnh hưởng vì những công sức của cô, và nói những công sức ấy là to tát. Đây quả là điều tốt đẹp, và làm cho cô vui hơn là bất kỳ việc gì khác.

Còn về tai nạn thương tâm, chỉ có hai phụ nữ kiên định và có lý trí tham gia bàn luận. Theo phán xét dựa trên những sự kiện đã được xác minh, hai ngươi tin chắc rằng đấy là do thiếu suy nghĩ và bất cẩn, rằng hậu quả là đáng lo, rằng quả là kinh khiếp khi nghĩ bao lâu cô Musgrove mới được bình phục tuy điều này không chắc chắn, và cô còn sẽ còn chịu ảnh hưởng của sự chấn động ra sao.

Vị Đô đốc kết luận:

- Ôi, quả là một sự kiện rất tồi tệ. Đối với một anh trai trẻ đang biết yêu thì đấy là một cách thức mới khi làm vỡ đầu người yêu mình, có phải thế không hở cô Elliot? Đấy là việc làm vỡ đầu và cố hàn gắn vết thương, đúng thế!

Thái độ của Đô đốc Croft không hợp với Phu nhân Russell, nhưng làm cho Anne vui. Con tim hiền hòa và tố chất giản đơn của ông có sức thu hút không cưỡng lại được.

Thình lình, ông thoát ra khỏi cơn mơ mòng:

- Bây giờ, việc này hẳn là không vui đối với cô, khi đến đây và gặp chúng tôi ở đây. Trước đây tôi đã không nghĩ ra điều này, nhưng đúng là không vui. Nhưng bây giờ, xin đừng theo lễ nghi nữa. Cứ đi xem khắp các phòng nếu cô muốn.

- Cảm ơn ông, nhưng để khi khác, bây giờ tôi xin kiếu.

- Được, bất kỳ lúc nào cô thấy thuận tiện. Cô có thể đi qua khu hoa viên lúc nào cũng được, ở đó cô sẽ thấy chúng tôi treo các cây dù ở cánh cửa ấy. Một nơi tiện lợi phải không? Nhưng… (ông trấn tĩnh lại) cô sẽ không nghĩ đấy là nơi tiện lợi, vì cô luôn để các cây dù trong phòng quản gia. Đúng, tôi tin luôn là thế. Cách thức của một người có thể cũng tốt cho người khác, nhưng chúng tôi thích cách thức của chúng tôi hơn. Và vì thế cô phải tự phán xét, liệu cô có thấy nên đi xem quanh nhà hay không.

Nghĩ rằng mình có thể từ chối, Anne từ chối với thái độ cảm kích.

Suy nghĩ thêm một lúc, Đô đốc nói tiếp:

- Chúng tôi cũng thay đổi một ít. Rất ít. Ở Uppercross, chúng tôi đã bàn với cô về cửa phòng giặt đồ. Đây là một cải tiến rất đáng kể. Điều lạ lùng là làm thế nào một gia đình trên thế gian này lại chịu đựng được trong một thời gian dài sự bất tiện khi mở cánh cửa ấy. Cô nên kể cho Ngài Walter việc chúng tôi đã làm, và nói ông Shepherd nghĩ đấy là cải tiến to tát nhất từng có trong ngôi nhà. Thật ra, chúng tôi muốn công tâm mà nói rằng một ít thay đổi của chúng tôi là theo chiều hướng tốt hơn. Tuy nhiên, vợ tôi có công lao trong những việc này. Tôi làm rất ít ngoài việc cho mang đi vài tấm gương soi trong phòng thay trang phục của tôi, là những tấm gương của cha cô. Ông là người rất tốt, tôi tin chắc đúng là một quý ông, nhưng tôi vẫn nghĩ, cô Elliot ạ… (ra vẻ suy nghĩ nghiêm túc) ông ấy ăn mặc khá chưng diện so với tuổi. Có nhiều gương soi như thế! Chúa tôi! Không có lối cho người ta xoay sở. Thế là tôi bảo Sophy phụ tôi một tay, và chúng tôi thay đổi vị trí, nên bây giờ tôi thấy khá ấm cúng với tấm gương nhỏ để cạo râu ở một góc, và một tấm lớn khác mà tôi không bao giờ đến gần.

Tuy không hài lòng nhưng Anne vẫn cảm thấy buồn cười mà không biết trả lời ra sao.

E rằng mình thiếu lịch sự, Đô đốc nói thêm:

- Cô Elliot ạ, trong thư sắp tới cho ông bố tốt bụng, xin cô cho vợ chồng tôi gửi lời hỏi thăm, và nói rằng chúng tôi khá mãn nguyện khi ổn định chỗ ở và không tìm thấy sai hỏng gì ở đây. Tôi phải nhìn nhận với cô là ống khói trong phòng ăn tỏa khói một ít, nhưng chỉ khi gió bắc thổi mạnh, và việc này chỉ xảy ra cùng lắm ba lần trong mùa đông. Xét qua mọi việc, bây giờ chúng tôi đã xem qua phần lớn ngôi nhà và có thể phán xét, không nơi nào chúng tôi yêu thích như ở đây. Xin cô kể như thế, cùng với lời thăm hỏi của tôi. Ông ấy sẽ vui khi được biết.

Phu nhân Russell và bà Croft rất lấy làm vui với nhau, nhưng mối quen biết khởi đầu từ chuyến thăm viếng này không đi xa, vì trong chuyến kế tiếp hai ông bà Croft cho biết sẽ vắng mặt vài tuần để đi thăm họ hàng ở vùng bắc của hạt, và có lẽ sẽ trở về sau khi Phu nhân quay lại Bath.

Thế là chấm dứt nguy cơ Anne gặp Đại tá Wentworth ở Dinh thự Kellynch, hoặc thấy anh kề cận bà bạn của cô. Mọi việc đều an ổn, và cô mỉm cười khi nghĩ mình đã quá nhọc công lo lắng.

mozilla199

Chương 14

Sau khi ông bà Musgrove ra đi, tuy Charles và Mary lưu lại Lyme lâu hơn là Anne dự kiến họ được yêu cầu, họ là những người đầu tiên trong gia đình quay về. Ngay sau khi trở về Biệt thự Uppercross, hai người vội đi đến Dinh thự Kellynch. Louisa đã bắt đầu ngồi dậy được; đầu óc đã tỉnh táo nhưng suy nghĩ còn yếu ớt, thần kinh dễ bị xúc động. Dù cô được chẩn đoán là tiến triển khá, vẫn chưa nói được khi nào cô có thể trở về nhà. Bố mẹ cô phải quay về kịp lúc để đón nhận bọn trẻ trở về nhà vào dịp Giáng sinh và không mong được phép mang cô về cùng.

Đoàn khách đã ngụ chung với nhau một chỗ. Mary đã chăm nom các đứa trẻ của cô Harville càng nhiều càng tốt, nhiều loại nhu yếu phẩm được cung cấp từ Uppercross để trợ giúp vợ chồng Harville, trong khi vợ chồng Harville muốn mời khách dùng ăn tối hàng ngày. Nói chung, mỗi bên đều tìm cách hỗ trợ và đối đãi tử tế với bên kia.

Mary có nhiều khó khăn, nhưng tựu chung xét qua việc cô đã lưu lại lâu thì có nhiều điều để cô ưa thích hơn là phàn nàn. Charles Hayter đã đến Lyme thường xuyên hơn là cô mong đợi. Khi khách dùng bữa với gia đình Harville, chỉ có một gia nhân phục vụ bàn ăn, và lúc đầu cô Harville luôn nhường cho cô thứ bậc ưu tiên, nhưng đấy là khi vợ Harville lịch sự xin lỗi khi biết được cô là con gái của ai[31]. Rồi có nhiều việc diễn ra hàng ngày, có nhiều buổi đi dạo từ quán trọ đến nhà gia đình Harville, cô mượn nhiều sách ở phòng đọc sách và thay đổi thường xuyên, đến nỗi cán cân nghiên về phía Lyme. Cô cũng được đưa đi Charmouth, đã tắm biển ở đấy, đã đi lễ nhà thờ và có nhiều người ở nhà thờ để ngắm nhìn hơn là ở Uppercross. Tất cả những điều này, cộng với ý thức tỏ ra hữu dụng, đã giúp cho hai tuần lễ cô lưu lại Lyme thật sự dễ chịu.

Anne dò hỏi về Đại tá Benwick, và Mary sầm mặt xuống. Charles cười lớn.

Mary kể:

- Ôi! Em nghĩ Đại tá Benwick là người rất tốt, nhưng anh ấy đã già. Em không rõ anh ấy là người ra sao. Chúng em mời anh ấy đến nhà chúng em ở một, hai ngày: Charles sẽ dẫn anh ấy đi săn; anh ấy xem ra khá vui, còn riêng phần mình em nghĩ thế là đã quyết định xong xuôi. Rồi, lạ chưa! vào tối Thứ Ba anh ấy gượng gạo viện cớ “chưa bao giờ đi săn”, “bị hiểu nhầm” và nói đã hứa việc này, đã hứa việc kia, rồi cuối cùng em hiểu ra là anh ấy sẽ không đến. Em đoán anh e việc này là buồn chán, nhưng em thấy ở Biệt thự Uppercross, đối với một người u uẩn như Đại tá Benwick thì bọn em đã khá vui vẻ với nhau.

Charles lại cười và nói:

- Này Mary, em biết rõ sự thể ra sao.

Rồi anh quay sang Anne:

- Tất cả đều do cô đấy. Anh ấy tưởng tượng nếu đi cùng chúng tôi thì sẽ có cô bên cạnh, anh ấy cứ tưởng mọi người đều ngụ ở Uppercross, và khi biết được Phu nhân Russell sống chỉ cách ba dặm đường thì anh ấy nản chí và không có đủ can đảm để đến. Đấy là sự thật mà Mary biết rõ.

Nhưng Mary không chấp nhận một cách độ lượng hoặc là vì cô xét Đại tá Benwick không có địa vị xã hội và tài sản mà lại yêu một con gái nhà Elliot, hoặc là vì cô không muốn tin Anne là người hấp dẫn hơn mình ở Uppercross – nguyên do nào thì chỉ là ức đoán. Tuy nhiên, thiện ý của Anne không vì những điều nghe được mà suy giảm. Cô có can đảm nhìn nhận mình được tâng bốc, và tiếp tục hỏi han.

Charles thốt lên:

- Ồ! anh ấy nói đến cô bằng những ngôn từ như –

Mary chận lời anh:

- Charles à, em dám chắc mình không hề nghe anh ấy nói về Anne quá một lần khi em ở đó. Chị Anne ạ, em dám chắc anh ấy không hề nhắc đến chị gì cả.

Charles nhìn nhận:

- Đúng, tựu chung thì anh ấy không nhắc đến, tuy nhiên, rõ ràng là anh ấy ngưỡng mộ cô hết sức. Đầu óc anh ấy chứa đầy những cuốn sách mà anh ấy đang đọc như cô đề nghị, và anh ấy muốn bàn luận với cô về những cuốn sách ấy. Anh ấy còn tìm ra đôi điều trong đó mà anh ấy nghĩ - ồ! Tôi không thể giả vờ mình nhớ được nhưng điều gì đó thật hay – tôi tình cờ nghe anh ấy nói với Henrietta về việc này, và rồi “cô Elliot” được nhắc đến bằng ngôn từ hay nhất! Bây giờ, Mary à, anh cam đoan đúng thế, chính anh nghe được và em cũng ở đó.

Những ngôn từ như “thanh lịch, hiền dịu, xinh đẹp”. Ôi thôi! sức hút của cô Elliot là vô bờ.

Mary nói một cách sôi nổi:

- Em tin chắc như vậy không có ý nghĩ gì lắm, nếu thật sự anh ấy nói thế. Cô Harville[32] chỉ mới qua đời Tháng Sáu rồi. Con tim như thế thì không đáng quan tâm, có phải thế không, Phu nhân Russell? Tôi tin bà đồng ý với tôi.

Phu nhân Russell mỉm cười nói:

- Tôi phải gặp Đại tá Benwick rồi mới kết luận được.

Charles nói:

- Phu nhân ạ, tôi có thể nói bà sẽ sớm gặp anh ấy. Dù cho anh ấy không đủ can đảm để đến đây với chúng tôi rồi lại đi sau khi thăm viếng nơi đây, một ngày nào đó anh ấy sẽ tìm đường đến Kellynch, bà tin tôi đi. Tôi đã chỉ đường đi cho anh ấy, và nói nên đến tham quan nhà thờ vì anh ấy thích thưởng ngoạn những nơi chốn như thế, tôi nghĩ đấy là lý do chính đáng. Anh ấy lắng nghe với mọi tâm tư đồng cảm. Từ thái độ đó mà tôi tin anh ấy sẽ sớm đến gặp bà. Thế nên, Phu nhân Russell ạ, tôi báo cho bà biết.

mozilla199

Phu nhân Russell lịch sự đáp:

- Tôi sẵn lòng chào đón bất kỳ người nào quen biết với Anne.

Mary nói:

- Về người quen biết với chị Anne, em nghĩ anh ấy là người quen biết với em thì đúng hơn, bởi vì trong hai tuần qua em gặp anh ấy hàng ngày.

- À, thế thì anh ấy là người quen biết với cả hai, tôi sẽ rất vui được gặp Đại tá Benwick.

- Phu nhân ạ, tin tôi đi, bà sẽ không thấy anh ấy dễ mến chỗ nào cả. Anh ấy là người vô vị nhất. Đôi lúc anh ấy tản bộ với tôi từ đầu này đến đầu kia bãi cát mà không nói tiếng nào. Cung cách anh ấy chẳng hay ho gì cả. Tôi tin bà sẽ không ưa anh ấy.

Anne nói:

- Chúng mình khác biệt nhau ở đây. Chị nghĩ Phu nhân sẽ thích anh ấy. Chị nghĩ bà sẽ thích đầu óc anh ấy, rồi sẽ thấy tư cách anh ấy chẳng kém cỏi gì cả.

Charles nói:

- Tôi cũng thế, Anne ạ. Tôi tin Phu nhân sẽ thích anh ấy. Đấy đúng là mẫu người của Phu nhân. Chỉ cần đưa cho anh ấy một cuốn sách rồi anh ấy sẽ đọc suốt ngày.

Trong giọng điệu trêu chọc, Mary nói:

- Đúng, anh ấy sẽ làm thế! Anh ấy sẽ say mê với cuốn sách mà khi ai nói chuyện hoặc làm rơi cái kéo hoặc chuyện gì xảy ra đều không hay biết. Anh nghĩ Phu nhân Russell sẽ thích như thế không?

Phu nhân Russell không thể kìm nén tiếng cười. Bà nói:

- Tôi nghĩ rằng ý kiến của tôi đối với bất kỳ ai đều không khác biệt về ức đoán, sự kiên định và trung thực – là cách tôi nói như thế. Tôi thật sự lấy làm hiếu kỳ muốn gặp người có thể gây ra những nhận định trái ngược nhau như thế. Tôi mong có thể dẫn dụ anh ta đến đây. Mary ạ, khi anh ấy đến, cô có thể nghe ý kiến của tôi, nhưng tôi không muốn phán xét anh ấy trước.

- Bà sẽ không thích anh ấy, tôi có thể trả lời trước.

Phu nhân Russell bắt đầu nói qua việc khác. Mary kể lại một cách sinh động về cuộc gặp gỡ - hoặc nhỡ gặp thì đúng hơn – anh Elliot khác thường.

Phu nhân Russell nói:

- Đấy là người mà tôi không muốn gặp. Việc anh không muốn giao hảo thân thiết với trưởng tộc của anh ấy đã tạo ấn tượng không tốt đối với tôi.

Lời của bà dập tắt sự hồ hởi của Mary, và cô im bặt khi đang nói về khuôn mặt của Elliot.

Về phần Đại tá Wentworth, tuy Anne không dám dọ hỏi, vẫn có người tự dưng bàn về anh. Tinh thần anh đã ổn định lại như mọi người mong đợi. Trong khi Louisa đang bình phục thì anh cũng bình phục. Bây giờ anh là người khác nhiều so với tuần lễ trước. Anh đã không đến gặp Louisa vì rất lo sợ gây hậu quả không hay khi trò chuyện với cô, nên anh không cố ép việc này. Ngược lại, hình như anh có kế hoạch ra đi trong một tuần hoặc mười ngày, cho đến khi vết thương trên đầu cô khá lên. Anh đã nói đến việc đi Plymouth trong một tuần và muốn thuyết phục Đại tá Benwick đi cùng; nhưng vì Charles kiên quyết chống đối, có vẻ như Đại tá Benwick thiên về việc đi Kellynch.

Từ lúc này, không còn nghi ngờ gì về việc cả Phu nhân Russell lẫn Anne đôi lúc nghĩ ngợi về Đại tá Benwick. Mỗi khi nghe tiếng chuông cửa là Phu nhân lại nghĩ có thể đấy là anh. Còn Anne, mỗi bận đi dạo một mình trên khu đất của ông bố hoặc có chuyến đi làm từ thiện trở về, cô đều tự hỏi mình sẽ gặp anh và nghe kể về anh hay không. Tuy thế, Đại tá Benwick vẫn chưa đến. Hoặc là anh không thiên về việc đi Kellynch như Charles nghĩ, hoặc anh quá nhút nhát. Sau một tuần, Phu nhân Russell nghĩ anh không xứng đáng với mối quan tâm mà anh đã tạo ra.

Charles và Mary đã trở về để đón đám trẻ từ trường học vui mừng về thăm nhà. Hai người dẫn theo đám trẻ nhà Harville, để tăng náo nhiệt ở Uppercross và giảm tiếng ồn ở Lyme, Henrietta vẫn ở lại với Louisa; nhưng những người còn lại trong gia đình đều quay về nơi cư ngụ cũ.

Phu nhân Russell và Anne đến thăm Biệt thự Uppercross một lần, khi Anne nhận xét khung cảnh nơi này sống động trở lại. Dù không có Henrietta, Louisa, Charles Hayter hoặc Đại tá Wentworth, ngôi nhà vẫn khác biệt nhiều so với lần cuối cùng cô ở đây.

Vây chung quanh bà Musgrove là bọn trẻ nhà Harville, mà bà kiên trì che chở khỏi hai đứa trẻ thích ăn hiếp của Uppercross vốn muốn đến để vui đùa. Một bên là chiếc bàn quy tụ các cô gái đang rôm rả, cắt ra lụa và giấy vàng; bên kia là những giá đỡ và khay, cong oằn dưới sức nặng của thịt lợn ướp và bánh nhân thịt nguội, nơi các cậu con trai tinh nghịch lấy làm thích chí. Cả không gian được trọn vẹn nhờ lò sưởi Giáng sinh cháy lách tách, dường như có mục đích để tạo âm thanh cho người ta nghe dù đã sẵn có tiếng ồn của nhiều người. Dĩ nhiên là Charles và Mary đến trong cuộc thăm viếng của Phu nhân Russell và Anne. Ông Musgrove có chủ đích trang trọng đón tiếp Phu nhân, ngồi bên bà mười phút, cất cao giọng khi lên tiếng, nhưng với bọn trẻ huyên náo tụ tập chung quanh thì khó ai nghe được. Đấy là một gia đình hạnh phúc.

Theo tính khí của Anne, cô xem cơn bão gia đình như thế là tệ hại đối với hệ thần kinh, mà cơn đau yếu của Louisa hẳn phải chịu ảnh hưởng. Nhưng sau khi đến bên Anne với mục đích lặp đi lặp lại lời cảm ơn chân tình vì đã giúp đỡ cả gia đình, bà Musgrove tóm tắt nỗi khổ của mình khi ngắm nhìn một cách hạnh phúc quanh phòng mà nhận xét rằng sau khi đã trải qua mọi chuyện thì không gì tốt cho bà bằng không khí hân hoan trầm lặng ở nhà.

Louisa đang nhanh chóng bình phục. Thậm chí mẹ cô nghĩ cô có thể tham dự buổi họp mặt ở nhà, trước khi đám trẻ lại tựu trường. Hai vợ chồng Harville đã hứa khi cô quay về nhà, hai người sẽ đi cùng và ngụ lại ở Biệt thự Uppercross. Đại tá Wentworth đã đi thăm người anh ở Shropshire.

Ngay sau khi bước lên cỗ xe, Phu nhân Russell nói:

- Tôi mong trong tương lai, tôi sẽ nhớ không viếng thăm Biệt thự Uppercross vào mùa Giáng sinh.

Mỗi người có ý kiến riêng về tiếng ồn cũng như về những việc khác; và âm thanh là khó chịu hoặc gây khổ sở do loại chứ không phải do cường độ. Không lâu sau đấy, khi Phu nhân Russell đang đến Bath vào một buổi chiều ẩm ướt, và đang đi qua một đoạn đường dài từ Cầu Cũ đến Khu phố Camden giữa những cỗ xe khác đang phi nhanh, tiếng bánh xe ồn ào, tiếng huyên náo của người bán báo, người bán bánh và người giao sữa, tiếng guốc gỗ lộp cộp, thì bà chẳng than phiền gì cả. Không, đấy là tiếng ồn thuộc về những thú vui mùa đông, tinh thần bà sảng khoái lên. Giống như bà Musgrove tuy không nói ra nhưng Phu nhân nghĩ rằng sau thời gian dài ở miền quê thì không gì tốt cho bà bằng không khí hân hoan trầm lặng ở nhà.

Anne không nghĩ thế. Cô luôn có ác cảm kiên định tuy âm thầm về Bath. Bắt lấy cái nhìn mờ nhạt đầu tiên về những tòa nhà dọc dài, làn khói trong cơn mưa mà không mong gì trông thấy khung cảnh đẹp hơn; cảm thấy cuộc sống qua những phố phường vừa khó chịu lại vừa quá hối hả, bởi vì ai sẽ cảm thấy vui khi cô đến? Rồi ngoái nhìn lại, với nỗi tiếc nuối sâu sắc cảnh rộn ràng ở Biệt thự Uppercross và cuộc sống khép kín ở Dinh thự Kellynch.

Lá thư mới nhất của Elizabeth mang đến thông tin đáng chú ý. Anh Elliot đang ở Bath. Anh đã đến thăm Khu phố Camden, rồi đến lần thứ hai, lần thứ ba; có chủ định quan tâm đến gia đình cô. Nếu không phải do Elizabeth và ông bố tự lừa dối mình, thì tin cho biết anh đã cố tái lập sự quen biết và đánh giá cao mối quan hệ trong khi trước đây anh đã cố ý phớt lờ. Nếu đúng thế thì đây là điều tuyệt diệu. Phu nhân Russell vừa hiếu kỳ vừa hoang mang về anh Elliot, đã rút lại cảm nghĩ của mình khi trước nói với Mary về việc anh là “người mà bà không muốn gặp”. Bây giờ, bà rất mong gặp anh ấy. Nếu anh thật lòng muốn tự hòa giải như là một chi họ có bổn phận trong dòng họ, thì anh phải được lượng thứ cho cái lỗi đã tách rời khỏi họ nội.

Anne không phấn khích theo cùng mức độ vì tình huống này, nhưng cô cảm thấy mình nên gặp anh Elliot thay vì tránh mặt, và cô chỉ có thể nói thế với những người khác ở Bath.

Cô được cỗ xe thả xuống Khu phố Camden, rồi Phu nhân Russell đi tiếp về nơi bà cư ngụ ở Phố Rivers.

mozilla199

Chương 15

Ngài Walter đã tìm được một ngôi nhà rất tốt ở Khu phố Camden, một cơ ngơi có đủ phẩm chất xứng đáng với địa vị quan trọng của mình. Ông và Elizabeth cùng cảm thấy thỏa nguyện mà ổn định ở đây.

Anne bước vào ngôi nhà với con tim nặng trĩu, dự liệu sẽ bị giam hãm ở đây trong nhiều tháng, và lo lắng nhủ thầm: “Ôi! bao giờ mình mới rời đi?”. Tuy nhiên, cô cảm thấy vui hơn khi được đón tiếp với tình thân ái không ngờ. Ông bố và chị đều vui khi gặp lại cô, dẫn đi xem các gian phòng cùng đồ nội thất, và ưu ái tiếp đãi cô. Khi tất cả ngồi vào bàn ăn, việc cô là người thứ tư cho thấy lợi điểm.

Chị Clay rất dễ mến, luôn cười tươi, nhưng thái độ lịch sự và nụ cười có tính thụ động cho phải phép. Anne đã luôn nghĩ chị sẽ biết cách giả vờ đúng mực khi mình đến, nhưng cử chỉ ân cần của hai người kia thì quả thật là bất ngờ. Rõ ràng là hai người rất phấn khởi, và chẳng bao lâu cô lắng nghe nguyên do việc này. Bố và chị không thiết tha nghe cô. Sau khi nghe kể về những lời thăm hỏi của láng giếng cũ thể hiện sự nuối tiếc mà Anne không thể đáp lại, hai người chỉ hời hợt hỏi qua vài câu, rồi thì nói về chuyện của mình. Không quan tâm đến Uppercross, rất ít quan tâm đến Kellynch: tất cả chỉ là Bath.

Hai người vui vẻ trấn an cô rằng Bath đáp ứng tất cả mong mỏi, và hơn thế nữa. Ngôi nhà thuê rõ ràng là tốt nhất ở Khu phố Camden; các phòng khách[33] có nhiều lợi điểm đặc biệt so với những ngôi nhà khác mà họ đã xem qua hoặc nghe nói đến. Ngôi nhà còn vượt trội về kiểu dáng trang bị và khiếu thẩm mỹ của đồ nội thất. Nhiều người muốn làm quen và đến viếng thăm. Hai người phải từ chối nhiều lời giới thiệu, nhưng nhiều người xa lạ vẫn đưa danh thiếp đến.

Đấy là những nguồn vui của hai người. Liệu Anne lấy làm ngạc nhiên khi thấy bố và chị hạnh phúc? Có thể cô không ngạc nhiên, nhưng cô hẳn thở dài vì ông bố không cảm thấy vị thế kém đi do sự thay đổi này, không thấy gì phải tiếc rẻ trong các công việc và phẩm giá của một địa chủ, không thấy cuộc sống trong một thị trấn nhỏ là vô vị. Cô cũng thở dài, rồi mỉm cười và cũng lấy làm thú vị về việc Elizbeth mở toang các cánh cửa xếp và hớn hở đi từ phòng khách này đến phòng khách kia để khoe khoang về không gian rộng rãi; và còn thú vị về việc một phụ nữ khi trước đã làm bà chủ ở Dinh thự Kellynch bây giờ lại tự hào về khoảng cách giữa hai bức tường vốn có lẽ chỉ có mười mét.

Nhưng đây không phải là tất cả những gì làm cho hai người hạnh phúc. Họ còn có anh Elliot. Anne nghe kể nhiều về anh này. Bố và chị cô không những tha thứ cho anh, mà còn vui vì anh. Anh đã đến Bath khoảng nửa tháng trước (đi ngang qua Bath vào Tháng Mười Một trên đường đi London, lúc ấy tin tức về Ngài Walter định cư ở đây dĩ nhiên là đến tai anh, tuy anh có hai mươi bốn tiếng đồng hồ ở đây nhưng không thể thu xếp thời giờ). Nhưng bây giờ anh đã ở Bath được nửa tháng, và mục đích đầu tiên của anh là gửi danh thiếp, rồi khẩn khoản tỏ ý muốn đến thăm. Khi gặp nhau, qua thái độ cởi mở, thiện ý sẵn sàng xin lỗi về quá khứ, mong ước được chấp nhận lại là họ hàng, hai bên lấy lại sự cảm thông ngày xưa.

Hai người không thấy anh có khuyết điểm gì. Anh đã giải thích để được thông cảm về thái độ lơ là của mình lúc trước. Đấy hoàn toàn là do ngộ nhận. Anh không hề có ý tưởng dứt bỏ; anh e sợ mình bị dứt bỏ mà anh không biết tại sao, và tính tế nhị đã khiến cho anh giữ im lặng. Khi có lời lẽ ngụ ý thiếu tôn trọng hoặc cẩu thả về gia tộc và danh dự gia tộc thì anh lấy làm bất bình. Vốn đã từng lấy làm tự hào là người của dòng họ Elliot và có cảm nghĩ về gia tộc rất nghiêm chỉnh, anh không hợp với giọng điệu phi phong kiến trong thời buổi này. Đúng là anh lấy làm kinh ngạc, nhưng tố chất và tư cách của anh bài bác giọng điệu ấy. Anh có thể nhắc đến Ngài Walter với những người quen biết, và nỗ lực của anh trong cơ hội hòa giải đầu tiên, để được chấp nhận lại theo mối quan hệ của người thừa kế, là bằng chứng mạnh mẽ cho quan điểm của anh.

Hoàn cảnh về cuộc hôn nhân của anh cũng giúp mang lại niềm cảm thông. Chính anh không nói ra, nhưng một người bạn thân của anh đã đề cập đôi điều về cuộc hôn nhân vốn đã gây tai tiếng. Anh này là Đại tá Wallis, người rất được trọng vọng, một nhà quý phái toàn vẹn (và Ngài Walter thêm: không phải là xấu trai), đang sống trong cảnh sang trọng ở Tòa nhà Marlborough, và qua trung gian của anh Elliot đã xin làm quen với ông.

Đại tá Wallis đã quen biết lâu năm với anh Elliot, cũng quen với vợ anh, và hiểu biết cặn kẽ toàn bộ câu chuyện. Cô này không giỏi chăm lo cho gia đình nhưng có học thức, thành đạt, giầu có, và thương yêu chồng hết mức. Đã có tiếng sét ái tình. Cô này đã chủ động chạy theo anh. Nếu không có sự quyến rũ như thế thì tất cả tiền bạc của cô vẫn không thể nào thu hút được Elliot. Đây là điều quan trọng để làm nhẹ vụ việc. Một phụ nữ rất tốt với một gia sản lớn, lại yêu anh! Có vẻ như Ngài Walter nhìn nhận đấy là lời biện minh hoàn hảo. Tuy Elizabeth không hoàn toàn đồng tình với ông, cô vẫn cho rằng tình huống ấy là chấp nhận được.

Anh Elliot lui tới thường xuyên, đã đến dùng bữa tối một lần, hiển nhiên là rất hả dạ vì được mời, bởi lẽ nhà không thường xuyên mời khách đến ăn. Nói chung, là anh rất vui do tất cả dấu hiệu của tình anh em họ, và đặt trọn hạnh phúc của anh vào mối quan hệ thân thiết ở Khu phố Camden.

Anne lắng nghe mà không hiểu lắm Cô biết cần chấp nhận – rộng lượng chấp nhận – ý tưởng của những người đã nói ra. Cô đã nghe tất cả qua sự thêm thắt. Tất cả những gì nghe như cường điệu hoặc vô lý trong tiến trình hòa giải có thể chỉ xuất phát từ người kể lại. Tuy thế, cô cảm nhận có điều gì đấy không rõ ràng trong ước muốn của anh Elliot, mà sau một khoảng thời gian nhiều năm anh lại được chấp nhận một cách dễ dàng. Theo nhãn quan trần tục, anh không được lợi gì khi thân thiết với Ngài Walter, và không chịu rủi ro gì khi có mâu thuẫn. Dù sao chăng nữa, anh đã giầu có hơn ông và sau này sẽ thừa kế bất động sản cùng tước vị của ông. Là một người nhạy cảm – và cô nghe như anh là người rất nhạy cảm – thế thì tại sao anh chọn mục đích kia? Cô có thể đoán ra một giải đáp: có lẽ đấy là vì Elizabeth. Lúc trước có lẽ hai người đã có tình ý với nhau, nhưng rồi vật chất và biến cố đã kéo anh đi theo hướng khác. Bây giờ, khi có thể tự định đoạt hạnh phúc đời mình, có lẽ anh muốn tỏ lộ tình cảm với Elizabeth. Chắc chắn Elizabeth là người rất đẹp, thêm tư cách gia giáo, thanh lịch mà trước đây có lẽ anh chưa bao giờ hiểu rõ vì chỉ giao tiếp với cô nơi đông người, lúc anh còn rất trẻ. Làm thế nào cá tính và sự thông hiểu của cô có thể chịu đựng được sự tìm hiểu của anh là một mối quan ngại khác, và là mối quan ngại đáng sợ. Anne rất mong anh sẽ không quá tử tế hoặc quá dò xét nếu Elizabeth là đối tượng của anh, và cũng mong chính Elizabeth sẽ tin như thế. Cô cũng mong bạn của Elizabeth, chị Clay, ủng hộ ý tưởng ấy, và điều này xem chừng là hiển nhiên qua việc hai người trao đổi ánh mắt một, hai lần, khi nói về những chuyến viếng thăm thường xuyên của anh Elliot.

mozilla199

Anne nhắc đến việc mình thoáng nhìn thấy anh ở Lyme, nhưng không đưa ra nhiều chi tiết:

- À, vâng, có lẽ thế, đấy là anh Elliot. Chúng tôi không biết. Có lẽ đấy chính là anh.

Hai người không muốn nghe cô mô tả anh. Chính họ - đặc biệt là Ngài Walter – đang mô tả anh. Ông muốn tỏ ra công tâm đối với dáng vẻ giống quý ông của anh, tư thái thanh lịch và thời trang, khuôn mặt điển trai, đôi mắt nhạy cảm của anh. Cùng lúc, họ “phải than phiền vì hàm dưới của anh quá nhô về trước, là khuyết điểm dường như nặng thêm theo thời gian, và anh không thể biện hộ rằng mười năm đã làm cho hầu hết đường nét xấu thêm. Có vẻ như anh Elliot nghĩ rằng ông ấy (Ngài Walter) trông y như lúc hai người xa nhau lần cuối”; nhưng Ngài Walter “không thể khen ngợi lại đầy đủ, khiến cho ông ngượng ngùng. Tuy nhiên, ông không có ý phiền trách. Anh Elliot trông khá hơn phần lớn đàn ông khác, và ông không phiền hà được trông thấy đi cùng anh ở đâu cả.”

Suốt cả buổi tối, hai người kể về anh Elliot và những người bạn anh ở Tòa nhà Marlborough.

-Đại tá Wallis đã nôn nóng được giới thiệu với chúng ta! Còn anh Elliot cũng mong anh ấy nên được giới thiệu!

Rồi có cô Wallis, mà cho đến giờ họ chỉ biết qua lời mô tả, đang hàng ngày mong đợi việc sinh nở; nhưng anh Elliot kể về cô như là “người phụ nữ quyến rũ nhất, đáng được quen biết ở Khu phố Camden,” và khi cô cứng cáp gia đình sẽ được quen biết với cô.

Ngài Walter rất quan tâm đến cô Wallis, được nghe nói cô là phụ nữ cực kỳ dễ thương, xinh đẹp. Ông nói:

-Tôi tha thiết muốn gặp cô Wallis. Tôi hy vọng cô ấy có thể bù đắp so với những khuôn mặt thô kệch mà tôi luôn nhìn thấy ngoài đường phố. Điều tệ hại nhất ở Bath là số phụ nữ thô kệch. Tôi không có ý nói không có phụ nữ đẹp, nhưng số phụ nữ thô kệch vượt quá mức bình thường. Trong khi đi đường, tôi thường thấy theo sau một khuôn mặt xinh xắn là ba mươi hoặc ba mươi lăm kẻ xấu xí, và có lần, khi dừng lại ở một cửa hàng trên phố Bond, tôi đã đếm tám mươi bảy phụ nữ tuần tự đi qua mà không thấy khuôn mặt nào trông tạm được. Đúng là buổi sáng ấy trời lạnh quá, cái lạnh buốt xương mà khó có phụ nữ nào chịu được. Tuy nhiên, chắc chắn là có nhiều phụ nữ xấu xí ở Bath. Còn nói về đàn ông! Họ càng tệ hơn. Đường sá đầy những người cứ như là hình nộm bù nhìn như thế! Qua hiệu ứng của một người có ngoại hình kha khá thì nhận ra điều hiển nhiên là phụ nữ không quen nhìn thấy ai tạm trông được. Mỗi khi đi đâu bên cạnh Đại tá Wallis (với dáng vẻ quân nhân đẹp người, tuy tóc màu cát) tôi không bao giờ thấy phụ nữ nhìn mình; chắc chắn mọi đôi mắt phụ nữ đều dõi theo Đại tá Wallis.

Ngài Walter quả là khiêm tốn! Nhưng ông không được phép trốn thoát. Con gái ông và chị Clay nhất trí cho rằng người đồng hành với Đại tá Wallis có lẽ có ngoại hình tốt như Đại tá Wallis, và chắc chắn tóc không phải màu cát. Khi vui vẻ đến cao độ, Ngài Walter hỏi:

-Mary trông thế nào? Lần cuối cùng bố gặp nó, nó có mũi đỏ, nhưng bố nghĩ việc này không phải xảy ra hằng ngày.

-Ồ! không, đấy hẳn là do sự cố. Nói chung từ ngày Lễ Thánh Michael cô ấy vẫn khỏe và có sắc diện tốt.

Anne đang nghĩ có nên đề xuất một chiếc áo ma-xi hoặc một chiếc mũ vành thì tốt hơn cho thói lạm dụng ấy hay không, thì tiếng gõ cửa chen vào.

-Có tiếng gõ cửa! và quá khuya! Mười giờ rồi. Có phải đấy là anh Elliot? Người ta biết anh sẽ đi ăn tối ở Lansdown Crescent. Có lẽ trên đường về, anh ghé qua để hỏi thăm. Người ta không thể nghĩ đến ai khác. Chị Clay nghĩ đấy là anh Elliot.

Chị Clay đã đúng. Trong không khí trịnh trọng mà một gia nhân tạo ra được, anh Elliot được hướng dẫn vào phòng.

Cũng là đàn ông ấy, cùng một người, chỉ có trang phục là khác. Anne lùi về phía sau một tí trong khi anh chào hỏi những người khác và xin lỗi chị cô vì đã đến vào giờ khuya, nhưng anh “không thể nào ở gần mà không muốn biết cô hoặc bạn cô có chớm cảm lạnh ngày hôm qua hay không,” vân vân và vân vân. Những lời lẽ lịch sự, và được đáp lại một cách lịch sự, nhưng rồi phải đến phiên cô. Ngài Walter nói về cô con gái của mình: “Xin anh Elliot cho tôi giới thiệu con gái út của tôi” (không có cơ hội nhớ đến Mary).

Mỉm cười và ửng hồng đôi má, Anne cho anh Elliot thấy những dáng vẻ xinh xắn mà anh không thể nào quên được, và lập tức buồn cười mà nhận thấy anh có vẻ giật nẩy người do ngạc nhiên, vì lẽ anh chưa nhớ ra cô là ai. Anh lộ vẻ hoàn toàn kinh ngạc, nhưng còn vui mừng nhiều hơn là kinh ngạc; đôi mắt anh sáng lên! Rồi với vẻ cực kỳ hoạt bát anh tỏ ý vui vì mối quan hệ, đề cập đến chuyện ngày trước, và khẩn khoản cô đừng xem anh là người xa lạ. Anh trông đẹp trai như lúc xuất hiện ở Lyme, khuôn mặt càng đẹp trai hơn khi anh cất tiếng, và tư thái y như những gì họ mong đợi: thật thanh nhã, thật dung dị, thật đặc biệt dễ mến, đến nỗi cô chỉ có thể so sánh với tư thái của một người. Hai anh không giống nhau, nhưng có lẽ tốt ngang bằng.

Anh ngồi xuống, và làm cho cuộc chuyện trò vui hơn. Không nghi ngờ gì anh là người nhạy cảm. Chỉ cần mười phút đủ để chứng minh điều này. Giọng điệu, cách phát biểu và cách chọn đề tài, cách anh biết khi nào phải dừng lại – tất cả chứng tỏ một đầu óc nhạy cảm, có nhận thức sáng suốt. Ngay lúc khởi đầu, anh nói với cô về Lyme, anh muốn so sánh các ý kiến về nơi này, nhưng cũng muốn nói đến lúc họ là khách trong cùng quán trọ vào cùng ngày. Rồi anh cho biết đường đi nước bước của mình, hiểu ra đôi điều về lộ trình của cô, và tỏ ý tiếc là anh đã mất cơ hội để bày tỏ lòng trọng vọng đối với cô. Cô kể cho anh vắn tắt về nhóm của cô và công việc của họ ở Lyme.

Khi lắng nghe, anh càng tỏ ý tiếc thêm. Anh đã trải qua một buổi tối cô độc trong căn phòng kế bên phòng của họ; luôn nghe tiếng cười nói, nghĩ đây là nhóm người thú vị nhất, mong mỏi nhập bọn, nhưng không hề biết rằng mình có quyền được tự giới thiệu. Nếu anh chỉ cần hỏi họ là ai! Nếu nghe đến dòng họ Musgrove là đủ cho anh biết. “à, thế là đáng cho anh để sửa cái tật vô lý là không bao giò hỏi han ở nhà trọ, vì nghĩ rằng một người trẻ tò mò là thiếu lễ độ.”

Anh nói:

-Tôi tin rằng những quan niệm của một người trẻ ở tuổi hai mươi mốt hoặc hai mươi hai cho rằng cần có thái độ ra sao để tỏ ra là người đàng hoàng thì vô lý hơn là bất kỳ những quan niệm nào khác trên đời. Sự điên rồ trong cung cách họ thực hiện thì ngang bằng sự điên rồ trong tư tưởng.

Nhưng anh không nên bày tỏ cảm nghĩ cho riêng Anne: anh biết thế; anh nói qua những chuyện khác, rồi thỉnh thoảng mới trở lại chuyện ở Lyme.

Tuy nhiên, những dọ hỏi của anh rốt cuộc cho anh biết về sự cố có cô can dự ở đó, chẳng bao lâu sau khi anh rời đi. Sau khi đã nghe qua “một tai nạn”, anh muốn được nghe toàn bộ vụ việc. Khi anh hỏi han thì Ngài Walter và Elizabeth cũng bắt đầu hỏi han, nhưng cô cảm nhận rõ sự khác biệt trong cách đặt câu hỏi. Cô chỉ có thể so sánh anh Elliot với Phu nhân Russell, theo ước muốn được hiểu thật sự chuyện gì đã xảy ra, theo mức độ quan tâm về sự chịu đựng của cô khi chứng kiến.

Anh ngồi lại một tiếng đồng hồ. Chiếc đồng hồ thanh lịch nhỏ nhắn trên bệ lò sửa gõ “mười một với âm thanh bạc”, tiếng người gác dan ở nơi xa bắt đầu báo tin cùng giờ, khi ấy anh Elliot hoặc những người khác mới nhận ra anh đã ngồi lâu.

Anne đã không ngờ buổi tối đầu tiên ở Khu phố Camden trôi qua tốt đẹp đến thế!

mozilla199

Chương 16

Khi trở về với gia đình, ngoài việc anh Elliot yêu Elizabeth hay không, còn có một nghi vấn khác mà Anne muốn hiểu rõ hơn, đấy là: ông bố yêu chị Clay hay không. Sau vài tiếng đồng hồ, cô vẫn chưa cảm thấy thoải mái về việc này. Hôm sau, khi xuống dự buổi ăn sáng cô nhận ra chị Clay đã ra vẻ tạo lý do chính đáng để rời xa. Cô có thể mường tượng chị đã nói “Bây giờ cô Anne đã đến, tôi không còn cần thiết ở đây nữa”, và Elizabeth đã thì thầm trả lời: “Đấy không phải là lý do đúng. Tôi không nghĩ thế. So với chị thì em tôi không là gì cả đối với tôi”; và cô đến đúng lúc để nghe ông bố nói:

-Chị thân yêu ạ, không phải thế. Chị vẫn chưa biết Bath gì nhiều. Chị đã ở đây mà giúp đỡ. Bây giờ chị không nên chạy trốn khỏi chúng tôi. Chị phải ở lại để làm quen với cô Wallis, cô Wallis xinh đẹp. Đối với đầu óc tinh tế của chị, tôi thừa hiểu được trông thấy một vẻ đẹp là điều đáng trân trọng.

Ông nói và nhìn với vẻ thiết tha, đến nỗi Anne ngạc nhiên thấy chị Clay khẽ liếc mắt qua Elizabeth và chính cô. Có lẽ vẻ mặt của chị thể hiện sự cảnh giác, nhưng hình như lời ca ngợi về “đầu óc tinh tế” không đánh động một ý nghĩ nào của chị cô. Thế là chị thuận theo hai lời yêu cầu mà hứa sẽ ở lại.

Trong buổi sáng ấy, Anne và ông bố có dịp ngồi cùng nhau mà không có người thứ ba. Ông khen cô có dáng vẻ đẹp hơn trước; ông nhận xét:

-Khổ người con kém gầy, đôi má kém hóp; làn da, sắc diện đều khá hơn nhiều, trong sáng hơn, tươi tắn hơn. Con có dùng thuốc gì không?

-Không, không có.

Ông đoán:

-Chỉ là do thuốc Gowland[34].

-Không mà, không có gì cả.

-Hứ! bố lấy làm lạ.

Rồi ông thêm:

- Chắc chắn con cứ tiếp tục như thế là tốt nhất; con không thể nào làm tốt hơn; nếu không bố phải khuyên dùng Gowland, dùng thường xuyên Gowland trong những tháng mùa xuân. Chị Clay đã theo lời khuyên của bố mà dùng, và con đã thấy nó có hiệu quả ra sao đối với chị. Con thấy nó đã trị được tàn nhang của chị.

Ước gì Elizabeth nghe được tất cả lời này! Lời ca tụng cá nhân như thế có thể làm chị cô sốc, đặc biệt là khi Anne thấy tàn nhang của chị Clay chẳng bớt đi gì cả. Nhưng mọi chuyện đều có may rủi của nó. Sự bất lợi của một cuộc hôn nhân sẽ giảm bớt nếu Elizabeth cũng đi đến hôn nhân. Riêng về phần Anne, cô vẫn luôn có thể quán xuyến việc nhà cùng với Phu nhân Russell.

Đầu óc điềm tĩnh và tư thái lịch sự của Phu nhân Russell bị thử thách về điểm này, trong mối quan hệ với Khu phố Camden. Bà cảm thấy bị khiêu khích trường kỳ vì chị Clay được quý mến đến thế trong khi Anne bị phớt lờ. Bà càng thêm bực bội khi đi xa; và với một người ở Bath uống nước ấy, nhận mọi ấn phẩm mới, quen biết rộng, bà có nhiều thời gian mà bực bội.

Khi quen biết anh Elliot thêm, bà càng thêm bao dung – hoặc thêm lãnh đạm – đối với những người khác. Cách cư xử của anh được tán thưởng ngay; và khi trò chuyện với anh, bà thấy chiều sâu của anh cũng tốt như vẻ bề ngoài, cho đến nỗi lúc đầu bà nói với Anne:

-Có thể đây là anh Elliot hay sao?

Bà không thể hình dung một cách nghiêm túc người nào dễ mến hơn hoặc đáng quý hơn. Mọi phẩm chất đều quy tụ nơi anh: sự hiểu biết nhạy cảm, ý tưởng đúng đắn, kiến thức về nhân thế, và một con tim nồng nàn. Anh có cảm nhận mạnh mẽ về quan hệ gia tộc và danh dự gia tộc mà không kiêu hãnh hoặc yếu mềm. Anh sống với tính hào phóng của một người có gia sản khá, nhưng không phô trương. Anh tự suy xét mọi việc thiết yếu, nhưng không thách thức công luận về bất cứ điều gì đứng mực. Anh kiên định, tinh mắt, có chừng mực, bộc trực. Anh không bao giờ buông thả theo tâm trạng hay tính vị kỷ mà tưởng tượng rằng đấy là cảm nghĩ mạnh mẽ. Anh nhạy cảm đối với cái thiện và cái mỹ, và xem trọng tất cả phẩm chất của một cuộc sống gia đình. Đấy là đặc điểm của lòng nhiệt tình kỳ lạ và ít có giao động theo cảm xúc. Bà tin chắc rằng anh đã không được hạnh phúc trong hôn nhân. Đại tá Wallis đã nói thế; Phu nhân Russell đã thấy thế; nhưng đấy không phải là thứ đau khổ khiến cho tính tình anh đâm ra khó ưa, hoặc ngăn cản anh có chọn lựa thứ hai (bà đã nghĩ như thế ngay từ đầu).

Đã qua nhiều năm kể từ khi Anne bắt đầu hiểu rằng mình và bà bạn tốt đôi lúc có suy nghĩ khác nhau. Vì thế, cô không ngạc nhiên khi Phu nhân Russell không nhìn ra điều gì đáng nghi ngại hoặc thiếu nhất quán, điều gì cần nhiều động lực hơn là bình thường, trong việc anh Elliot tha thiết muốn hòa giải. Theo quan điểm của Phu nhân Russell, lẽ tự nhiên là vào độ tuổi chín muồi trong cuộc đời, anh Elliot hẳn nghĩ đấy là mục tiêu đáng mong ước nhất, và nếu có quan hệ tốt đẹp với ông trưởng tộc thì anh sẽ được tất cả những người nhạy cảm ngợi khen. Đấy là cách thức đơn giản nhất đối với một đầu óc thông suốt tự nhiên, và chỉ sai lầm trong giai đoạn tuổi trẻ bồng bột. Tuy nhiên, Anne chỉ giả định, vẫn còn cười đùa về chuyện này, rồi cuối cùng nhắc đến tên Elizabeth.

Phu nhân Russell lắng nghe, nhìn cô rồi chỉ thận trọng đáp:

-Elizabeth! Được rồi, thời gian sẽ trả lời.

Sau khi đã quan sát đôi điều, Anne nghĩ mình phải chấp nhận mọi người mong chờ một tương lai như thế. Vào lúc này, cô không thể xác định điều gì cả. Trong ngôi nhà ấy, Elizabeth phải là người ưu tiên; người ta có thói quen xem Elizabeth như là “cô Elliot” đến nỗi hầu như không thể có mối quan tâm cá biệt. Cũng nên nhớ rằng anh Elliot góa bụa chưa đến bảy tháng. Nếu anh có trì hoãn một tí thì đấy có lẽ là điều lượng thứ được. Thật ra, mỗi khi nhìn dải băng tang quanh chiếc mũ của anh, Anne đều e sợ rằng chính cô là người không được lượng thứ khi gán cho anh những điều tưởng tượng như thế, bởi lẽ tuy cuộc hôn nhân của anh không được hạnh phúc lắm, nó vẫn kéo dài nhiều năm đến nỗi cô không thể hình dung sự hồi phục nhanh chóng khỏi ấn tượng kinh khiếp sau khi tan rã.