|
Doctor Zhivago - Tình yêu, số phận và xã hội đương thời
Tóm tắt:
Yuri Zhivago, cậu bé mồ côi được gia đình bác ruột nuôi nấng và đối xử như con đẻ. Yuri và người chị em họ Tonya Gromeko lớn lên cùng nhau. Từ tình thân, tới tình bạn rồi là tình yêu. Yuri và Tonya là đôi thanh mai trúc mã không thể tách rời.
Cậu sinh viên y khoa Yuri Zhivago không chỉ xuất sắc về chuyên môn. Cậu còn là nhà thơ tài năng từ khi còn rất trẻ. Yuri như số hiếm những thi sĩ lãng mạn còn tồn tại khi thời kì này đi qua. Yuri có niềm tin mãnh liệt vào tình yêu và luôn cho rằng đó chính là lẽ tồn tại duy nhất của con người. Khi giãi bày những suy nghĩ đó với Tonya và Mischa Gordon thì tình cờ anh nhìn thấy Lara. Khoảnh khắc tuy ngắn ngủi nhưng cũng đủ làm trái tim của kẻ đa tình rung động. Có lẽ cũng từ đó, Yuri bắt đầu làm thơ về nàng.
Larissa (Lara) Feodorovna Guishar, cô thiếu nữ tóc vàng xinh đẹp người Pháp lai Bỉ đang độ tuổi dậy thì. Giống như Yuri, Lara cũng được sinh ra trong một gia đình khá giả. Sau khi cha cô qua đời, Lara cùng mẹ Amalia tới Moscow. Tại đây Lara được gửi tới học tại một trường nữ sinh còn mẹ cô làm cho xưởng may của bá tước Victor Komarovsky. Lara dường như phát ngán với cảnh mỗi lần đi học về lại thấy mẹ mình thậm thụt với Komarovsky.
Nhưng mọi chuyện không dừng lại ở đó. Komarovsky đã để ý Lara từ lâu. Lão tìm cách dụ dỗ đưa Lara ra ngoài rồi cưỡng bước cô gái ngây thơ chưa hiểu gì về đời. Trước cám dỗ tình dục cô gái trẻ ngây thơ chấp nhận lén lút quan hệ với người tình của mẹ.
Cảm nhận được những thay đổi của con gái. Amalia uống thuốc độc tự vẫn nhưng không thành. Yuri cùng thầy giáo mình tới kịp thời cứu mạng sống của bà. Đêm đó cũng là đêm Yuri được gặp lại Lara. Cô gái hồn nhiên hôm nào giờ luôn mang ánh mắt buồn bã. Tình cờ Yuri phát hiện ra sự thật khủng khiếp: Lara là người tình bí mật của Komarovsky và lão chính là người đã đẩy cha anh tới con đường cùng phải tự vẫn.
Càng ngày Lara càng ghê tởm Komarovsky. Nhưng mọi chuyện đã là quá muộn. Nàng không thể thoát khỏi con người đáng sợ đó. Với khẩu súng lấy được từ Pavel (Pasha) Pavlovich, Lara tìm Komarovsky với ý định kết liễu đời hắn nhưng không thành. Không còn cách nào khác, Lara đồng ý kết hôn với Pasha rồi rời khỏi Moscow, tránh xa Komarovsky. Nhưng khi biết sự thật về Lara, tình yêu của Pasha dành cho vợ dường như không còn.
Chiến tranh đến, Yuri và Pasha đều bỏ vợ con ra trận. Lara xin làm y tá tình nguyện để được ra trận tìm chồng. Tại đây Yuri được gặp lại cô gái xinh đẹp hôm nào. Tình cảm giữa Yuri và Lara ngày càng sinh sôi nhưng cả hai đều không dám nói. Rồi Yuri về Moscow, Lara lại về với con gái.
Không chịu đựng được cuộc sống gò bó kiểu cùng sống, cùng hưởng, cùng khổ rất "xã hội chủ nghĩa". Gia đình Yuri chuyển về Urals sống. Số phận trớ trêu lại cho Yuri gặp lại Lara lần nữa. Và lần này họ thực sự ngoại tình.
Không chịu nổi cảnh nói dối vợ. Yuri tìm tới Lara nói lời chia tay nhưng lại bị bắt cóc làm bác sĩ. Tonya cuối cùng cũng biết chuyện chồng ngoại tình. Nàng nói chuyện với Lara trong hòa bình rồi trở về Moscow.
Yuri trốn thoát và sống sót trở về với Lara. Hai người có quãng thời gian hạnh phúc ngắn ngủi cho tới một ngày Komarovsky tìm đến họ. Hắn hăm dọa quân cách mạng sẽ bắt cả hai nếu tìm ra và bày tỏ ý định muốn "giúp đỡ" đưa mẹ con Lara trốn ra nước ngoài.
Yuri trở lại Moscow làm bác sĩ. Bỗng một ngày anh lại nhìn thấy Lara. Trong cơn xúc động mạnh, Yuri đứng tim chết. Lara cuối cùng bị bắt đi cải tạo. Từ đó không ai còn thấy nàng nữa.
Số phận
Larissa Antipova như một trường hợp điển hình của câu hồng nhan bạc phận. Từ mối quan hệ với người tình của mẹ tới việc làm vợ của tên trùm két tiếng rồi tới người tình của một bác sĩ trốn quân ngũ. Cũng như bao người con gái khác, Lara cũng khao khát được yêu, được sống một cuộc sống hạnh phúc. Nhưng điều đó thật xa xỉ. Nếu Pasha có thể hiểu nàng, rộng lòng với nàng hơn có lẽ cuộc đời nàng đã khác. Lara có thể đã hạnh phúc ở nơi mà cô không bị quá khứ quấy rầy cùng với người chồng mình yêu và đứa con gái xinh xắn. Pasha cũng không trở thành Strelnikov khét tiếng với kết cục bi thảm. Lara sẽ không bị đày ải tới chết. Cơ mà giả sử cái "Nếu" ấy nó thành hiện thực thì sẽ không có câu chuyện tình lãng mạn với chàng bác sĩ Yuri Zhivago - câu chuyện lấy của độc giả bao nước mắt.
Yuri Zhivago tuy có một tuổi thơ đau buồn nhưng chàng được lớn lên và bao bọc trong tình thương lẫn vật chất. Con người ta đôi khi không thể lãng mạn nổi khi cả ngày phải đối trọi với cái đói, với định kiến xã hội, những ánh mắt rèm pha hay với sự khống chế, kiểm soát. Nếu Lara sống trong tầng lớp lao động nghèo hèn thì Yuri may mắn được nuôi dưỡng trong gia đình tư sản chẳng thiếu thốn gì hết. Cuộc đời chàng cũng may mắn hơn vì có những hai người phụ nữ yêu mình bằng cả con tim và sự cao thượng. Cả Lara lẫn Tonya đều sẵn sàng nhường Yuri lại cho người kia. Với họ chỉ cần chàng hạnh phúc là đủ. Yuri như một người nghệ sĩ thời lãng mạn chẳng may bị đầu thai nhầm thời điểm. Chàng thấu hiểu nỗi khổ của những người xung quanh, yêu chuộng hòa bình, đề cao tình yêu đôi lứa nhưng không thể chấp nhận được những tư tưởng quá cứng nhắc, bảo thủ của những người làm cách mạng. Như Yuri đã từng nói với Masha và Tonya. Tuy tình dục là bản năng nhưng nó sẽ chẳng có ý nghĩa gì nếu tình yêu không tồn tại. Có lẽ đó chính là lý do mà Lara ghê tởm Komarovsky rồi căm ghét mình suốt một thời gian dài?
Tonya Zhivago hiện lên như một thục nữ chính hiệu. Cô sinh ra trong một gia đình khá giả. Cuộc sống của cô dường như chỉ toàn một màu hồng. Tonya xinh đẹp, đáng yêu, dịu dàng, cao thượng nhưng cũng đầy kiêu hãnh. Với Yuri, Tonya là người thân, người bạn tri kỉ, người vợ hiền. Có lẽ tìm kiếm đi kiếm lại trên đời này chẳng có mấy người được như Tonya. So với Lara mà nói, Tonya là người hoàn hảo hơn rất nhiều. Có thể cô không đẹp bằng Lara, nhưng dường như cô hơn Lara về tất cả các mặt khác. Chất thục nữ của Tonya được thể hiện rõ nhất khi cô tìm tới Lara để nói chuyện về chồng mình. Tonya nói với Lara là nhiều đêm chồng cô thức giấc rồi chỉ ngồi bần thần nhớ Lara. Với người phụ nữ được sống trong yêu thương như Tonya mà nói thì còn gì đau bằng? Nhưng cô vẫn yêu Yuri bằng cả con tim. Vẫn tha thứ cho tất cả những hành động phản bội của chồng. Bức thư cuối của Tonya để lại cho Yuri có thể thấy cô sẽ luôn và mãi đợi chờ Yuri dù chàng có trở lại hay không đi chăng nữa.
Patel Antipov đáng lẽ có thể là một người chồng tốt nếu anh không được biết về quá khứ của vợ mình. Anh đã từng hạnh phúc như muốn nổ tung khi Lara nói muốn lấy mình và bắt đầu một cuộc sống hoàn toàn khác. Nhưng khi Lara kể toàn bộ sự thật về cô và Komarovsky, anh dường như sụp đổ. Pasha dường như không thể đối diện hay nhìn thẳng vào mắt vợ mình. Anh luôn cho rằng Lara đến với anh như một sự ép buộc để thoát khỏi quá khứ tăm tối mà quên đi việc cảm nhận tình yêu của vợ dành cho mình. Pasha đã và vẫn yêu, chờ đợi Lara theo cách của riêng anh. Và chính điều này lại đấy hai người ngày càng xa nhau. Có lẽ vì quá yêu Lara nên Pasha đã chọn cho mình cái chết sau khi đọc những vẫn thơ đầy yêu thương mà Yuri viết về cô. Lara và Katia - con gái anh giờ đã đi xa cùng lão già đáng khinh bỉ. Bên cạnh anh lúc này là người đàn ông yêu vợ mình nhiều không kém. Nếu bị tìm ra, không sớm thì muộn Pasha cũng bị cách mạng kết án tử hình. Có lẽ chết là cách giải thoát tốt nhất cho Pasha Antipov.
Victor Komarovsky có lẽ là tên đáng nguyền rủa nhất xuyên suốt câu chuyện. Một lão già đạo đức giả luôn xuất hiện như một quý ông ngay thẳng đáng kính trọng lại là một kẻ đáng khinh hết chèn ép người khác phải chết rồi đến cưỡng bước con gái người tình. Con người iu ái được cả đôi nhân vật chính kinh bỉ tới cuối đời. Xét cho cùng nếu Komarovsky chỉ coi Lara là trò đùa thì lão đã không phát điên khi biết nàng lấy thằng nhóc con khác. Nếu không có tình cảm với Lara lão đã không lợi dụng quyền uy tìm nàng sau bao năm giời để giúp nàng trốn ra nước ngoài. Nhìn chung kẻ đáng ghê tởm đó vẫn là một gã si tình không được ai yêu cho tới chết.
Tình yêu tới muộn?????
Phải tới giữa câu chuyện, Larissa đáng thương mới được hưởng hạnh phúc ngắn ngủi. Một người đàn ông thực sự yêu cô, thấu hiểu cho những sai lầm trong quá khứ cũng như nỗi trống trải hiện tại của cô. Yuri như mảnh ghép thiếu sót mà Lara luôn kiếm tìm. Còn với Yuri thì nó như là chuyện dĩ nhiên. Đơn giản là chàng đã đem lòng yêu người con gái trái tim đầy sẹo đó ngay từ cái nhìn đầu tiên. Nét đẹp riêng được pha bởi dòng máu Bỉ - Pháp khác tất cả những cô gái Nga mà chàng gặp đã quyến rũ Yuri. Lần đầu là vẻ hồn nhiên, ngây thơ của cô thiếu nữ mới lớn. Lần thứ hai là ánh mắt đượm buồn của người con gái không còn trong trắng nữa. Lần thứ ba là sự tuyệt vọng vô bờ sinh ra ý nghĩ giết người của cô gái trẻ măng yếu ớt. Dù tâm trạng Lara có thể nào đi chăng nữa, nàng vẫn đẹp lộng lẫy, vẫn làm rung động trái tim của gã nhà thơ đa tình. Đó là lý do Yuri luôn trân trọng từng giây phút được gặp nàng trong khi với Lara những lần gặp đầu chẳng có tí ý nghĩa gì hết. Cũng dễ hiểu khi tâm trạng con người ta đang rối bời thì đến bản thân ra sao còn không ai quan tâm chứ nói gì tới một kẻ thoáng qua nào đó.
Tình yêu của Yuri và Lara tuy đẹp nhưng lại tới quá muộn mà đi lại quá nhanh. Lara ngỡ tưởng rồi đây cuộc sống mình sẽ yên thì nàng đã nhầm. Mọi thứ kết thúc quá nhanh, nhanh hơn những việc nàng hình dung rất nhiều. Lara không muốn xa Yuri chút nào cả. Chàng cũng chẳng hơn gì. Nhưng Yuri không thể vì tự trọng cả nhân mà lờ đi sự sống chết của người tình. Chàng để Lara đi rồi ở lại một mình gặm nhấm sự đau khổ. Tình yêu chàng trông đợi nhất đã ra đi cùng với kẻ mà chàng luôn căm hận. Đời đúng là trớ trêu.
Lara tin vào lời nói dối của Yuri. Tin chàng sẽ tìm đến nàng. Để rồi thất vọng nhìn nhà ga trống trơn nói với Komorovsky: "Tôi đang mang con của anh ấy". Quyết định sinh đứa bé không phải là quyết định sáng suốt. Nhưng nó là minh chứng của tình yêu thực sự mà có lẽ tời chết Lara cũng không bao giờ quên.
Xã hội
Yuri Zhivago là một bác sĩ, một nhà thơ nhưng trên tất cả chàng là một con người bình thường. Chỉ vì muốn được sống, muốn được thoát khỏi sự giết chóc ghê tởm mà bị gán cho cái danh "đào ngũ" thì có đáng không? Mà xét cho cùng thì Yuri bị bắt cóc đi phục vụ cho quân đội một cách trắng trợn đó chứ. -> Ai sai?
Lara từng là một giáo viên, một y tá. Hiểu rộng là nàng có đóng góp cho nhà nước, cho xã hội. Nhưng vì là vợ của kẻ bị gán danh phản trắc, là người tình của người bị gọi là đào ngũ nên bị bắt đi cải tạo rồi hành hạ tới chết. Rốt cuộc Lara đã làm gì sai để phải chịu cái án đó? Xã hội chủ nghĩa công bằng, văn minh ở điểm nào lại đi bắt người không làm phải chịu tội?
Ngoài hai câu hỏi trên, Boris Pasternak còn để lại một loại các câu hỏi mà người ta phải suy nghĩ về hai chữ "CÔNG BẰNG" để rồi chính ông cũng không được nhận giải Nobel văn học cao quý và Doctor Zhivago bị cấm xuất bản cho tới cuối những năm 80. Biết những thông tin này mà chỉ biết lắc đầu: Ôi đời mới công bằng làm sao!
Tóm tắt 1 chuyện tình đẹp đẽ nhưng quá ngắn ngủi
Thực sự thì mình chưa đọc tiểu thuyết nhưng đã coi cả hai bản phim 1965 với 2002. Cả hai bản đều hay cả. Nhưng vì mình coi bản 2002 trước nên thích hơn. Kết quả là lần nào coi cũng đẫm nước mắt vì cả 3 điều nói trên. Cảm ơn Boris Pasternak đã viết lên một tác phẩm tuyệt vời. Cảm ơn ông trời vì đã cho còn đầu thai ở thời này để ít nhất con còn có chút quyền được sống :)
P/S: có thời gian sẽ up thêm ảnh vs có phần giới thiệu phim đàng hoàng :) |
|